De levendige geschiedenis van Spaansen: ‘Mijn broers werkten dag en nacht’

Door: Sandra Ooms

‘Ik ben er erg trots op dat ik deze verhalen mag vertellen’

“Hier ligt zo ontzettend veel geschiedenis,” vertelt ze trots. “want onze familie is ook heel groot. Het is bijna niet voor te stellen dat dit al mijn achterkleinzoon is, de tijd vliegt.” Ada neemt ons mee door het museum, doordrenkt met herinneringen. Het museum is ontstaan na het overlijden van haar moeder Agie in 1994. “Op haar ziekbed vroeg mijn moeder zich af: wat gaat er met mijn huisje gebeuren als ik ben overleden? Mijn broers en zussen konden haar gerust stellen. ‘Mam het zal nooit meer bewoond worden, we maken er een museum van’ (onze vader was al in 1978 overleden). Het stilleven met voorwerpen uit vroegere jaren vertelt een verhaal. Ademloos bekijken we alle spulletjes, het oude kantoor en de slaapkamer van moeder Spaansen. “Mijn vader kocht deze oude boerderij destijds voor 2500 gulden, nadat hij in 1946 zijn eerste vrachtwagen kocht. In de loop der jaren kregen mijn vader en moeder twaalf kinderen.” Ze grapt “De eerste zes kinderen waren jongens. Toen kwam ik. Daarna hadden ze eindelijk in de gaten hoe het moest, want hierna kwamen er nog twee meiden, tussen de jongens door. Het bedrijf begon steeds beter te lopen.” De negen zoons van Bertus kwamen allemaal in de zaak te werken. Telkens wanneer een zoon oud genoeg was om achter het stuur te kruipen, kocht Bertus een nieuwe vrachtwagen. Zo is het bedrijf steeds meer gegroeid. 

Het eerste kantoor in 1972 van vader Spaansen. - vincentdevriesfoto.nl

Sinterklaas was het feest van het jaar

Een vetpot was het niet, in de beginjaren. Het bedrijf begon in de jaren 70 een beetje te groeien. Omdat er nogal wat centen in de afbetaling van de vrachtwagens zat, bleef er niet veel over. De jongens werkten dag en nacht. “Het is een wonder dat er geen ongelukken zijn gebeurd,” vertelt Ada: “Overdag achter het stuur vielen de luiken van hun ogen weleens dicht. Maar ze zijn altijd behouden thuis gekomen. Wellicht door het vele bidden van moeder.” Verjaardagen en vakanties konden niet gevierd worden. Maar Sinterklaas: dat was hét feest van het jaar. “Bij ons heeft het sinterklaasfeest wel dertig jaar bestaan,” legt Ada uit, “Toen mijn oudste broers al volwassen waren, waren er nog steeds kleine kinderen. Met twaalf kinderen met een leeftijdsverschil van een paar jaar ertussen, waren er jarenlang kinderen die in Sinterklaas geloofden. Daarna kwamen de kleinkinderen en de achterkleinkinderen.” De immense familie vind je terug op een cirkelvormige tekening met hierop hun stamboom. De tekening staat vol met namen. “Loet en Lou Lou en de andere achterkleinkinderen staan er nog niet eens op, moet je nagaan.”

Van boerderij tot bouwgigant

Naast al het werken was het wel gezellig, Daar zorgde moeder wel voor. Bovendien wierp het harde werken van vader en de kinderen zijn vruchten af. Spaansen is uitgegroeid tot een begrip in binnen- en buitenland. De omgeving onderging in de loop van decenia ook een metamorfose. Rode vrachtwagens staan rijendik op het erf. Spaansen is één van de grootsten op het gebied van grondstoffen en logistiek, bouwsystemen, tuinen en bestrating. Ada vertelt: “Spaansen is gevestigd in meerdere plaatsen, maar de meeste bedrijven heeft Spaansen in Harlingen, waar ze prefab woningen maken. Hier ligt ook het tweede zeeschip van Spaansen: de ‘Yet Prior’, welke is omgebouwd tot een hopperzuiger. Het schip is vanuit Singapore naar Harlingen gevaren en wordt ingezet om grind te baggeren. Dit materiaal wordt gebruikt voor de betonnen prefab-onderdelen. Spaansen is innovatief op vele gebieden. Onder andere met hun product ‘Gevelklaar’ waarbij met behulp van robots kant-en-klare woninggevels worden gemaakt. En de ‘Tuinklaar’ waar ze een woning opleveren met een comforttuin.”

Traditie

Tijdens de rondleiding genieten we van de prachtige verhalen van Ada. Er valt zoveel meer te vertellen over deze familiegeschiedenis. En Sinterklaas? Dat blijft een traditie bij Spaansen. “In het bedrijf wordt sinterklaas tot op de dag van vandaag nog steeds groots gevierd. Alle werknemers en hun kinderen worden dan rijk beloond voor hun inspanning.”

Ook een kijkje nemen?

Zelf een kijkje nemen? Dat kan op afspraak of op de open dagen. “Meestal ben ik zelf aanwezig om mensen rond te leiden. Anders een familielid. Het is verbazingwekkend dat het museum bezoekers blijft trekken. Er komen zelfs hele groepen op af. De mensen verwachten niet dat ze zoveel te zien krijgen. Elke foto en elk voorwerp heeft een eigen verhaal. Ik ben er erg trots op dat ik deze verhalen mag vertellen.”  Informatie en afspraken:  0226-410189, museum@spaansen.nl. www.spaansen.nl.

Het museum ligt vol met prachtige herinneringen. - vincentdevriesfoto.nl