‘De overleden Joodse onderduiker werd begraven in het kippenhok van mijn opa en zijn broer’
BEVERWIJK - “Bij ons thuis was geschiedenis belangrijk, maar er werd zelden of nooit over de oorlog gesproken. Bij mijn opa en oma was het onderwerp taboe. Met mijn vader Jacques kon ik pas op latere leeftijd over de oorlog praten. Hij vertelde mij het verhaal over de Joodse onderduiker Mozes de Jong. Die was elders ondergedoken en stierf een natuurlijke dood. En hij moest worden begraven. Via dokter Melchior is hij begraven in het kippenhok van mijn opa en zijn broer. Hier aan de Creutzberglaan, hemelsbreed 150 meter verderop.”
Deze woorden sprak geboren en getogen Beverwijker Ben Davidson in de jaarrede bij de herdenking bij het Joods Namenmonument Beverwijk. Ruim honderd belangstellenden, onder wie veel leerlingen van het Castor College, woonden de herdenking op begraafplaats Duinrust bij.
“Mijn vader vertelde mij dat mijn opa in januari 1945 in één nacht zijn zwarte haren verloor en de volgende dag spierwit haar had van de stress. De Duitsers sloegen een hekwerk door het kippenhok, waar de Joodse onderduiker was begraven. Bang om te worden ontdekt, bang voor de represailles had mijn opa de hele nacht geen oog dicht gedaan”, aldus Davidson. Hij wees er op dat Beverwijk ooit 205 Joodse inwoners telde en dat er na de oorlog slechts twaalf terugkeerden naar hun woonplaats. Hij deed een oproep aan eenieder, in het bijzonder aan het onderwijs, om meer stil te staan bij de Holocaust.
“Bij elke herdenking van de Shoa zeggen wij: ‘Nooit meer’. Helaas staat het in groot contrast met de extreme opleving van antisemitisme, zoals we de afgelopen maanden, weken, dagen kunnen zien en ervaren. Het is vandaag de dag lastig voor onderwijsinstellingen om beladen onderwerpen zoals het antisemitisme, de Jodenvervolging te bespreken. Het is soms stuitend om te ervaren wat het kennisniveau van onze jeugd is betreffende onze geschiedenis.”
Bloemstuk
Locoburgemeester Ali Bal had een soortgelijke boodschap en was er trots op dat zoveel leerlingen van de middelbare school het Castor College de herdenking bijwoonden. De school heeft het Joods Namenmonument geadopteerd. Leerlingen legden, net als de heer Bal een bloemstuk bij het monument. Namens de organiserende werkgroep JNM Beverwijk deden dit Ben Davidson en Wim Spruit.
Zelfgeschreven gedichten
De leerlingen Joy Lina en Dink Herwegh droegen zelfgeschreven gedichten voor en Ana-Maria Ciobotaru, Mika Steenmeijer en Lucie Mandjes noemden de 99 namen van de Joodse Beverwijkers, mannen, vrouwen en kinderen, die niet meer uit de oorlog terugkwamen.
En, zoals Ben Davidson het zei: “99 namen, 26 met mijn achternaam...”
Op 25 maart 2025 is er weer een herdenking.
