Don Bijl bij zijn afscheid: ‘Het is moeilijk, maar ik ben zo dankbaar’
PURMEREND - Deze week beleeft Don Bijl zijn allerlaatste dagen als burgemeester van Purmerend. Zijn afscheidstournee langs de raad, organisatie en inwoners is bijna achter de rug. Maar liefst 13 jaar stond hij als burgervader boven en (het liefst) tussen de partijen. Waar verreweg de meeste Purmerenders hem in het hart hebben gesloten is dat andersom ook het geval. Veelzeggend is zijn uitspraak ‘ik had graag nog even wat langer gebleven’. Don Bijl heeft naam gemaakt als verbinder. De stad heeft volop geprofiteerd van zijn aanwezigheid. “Toen ik hier 13 jaar geleden werd geïnstalleerd vond ik dat Purmerenders te lang veel te weinig trots waren op de stad. Dat is gelukkig niet meer zo”, zegt hij tijdens zijn laatste interview.
Ik kan zoveel voorbeelden opnoemen van mooie momenten, leuke mensen, hardwerkende vrijwilligers en fantastische bedrijven, organisaties, instellingen en verenigingen
Don Bijl zet zijn woorden kracht bij met enkele voorbeelden. “De positie in de regio is enorm gegroeid en waar vroeger inwoners spraken over een saaie stad praten ze nu veel positiever over Purmerend. Dat haal ik onder andere op tijdens bezoeken aan 60- en 65-jarige bruidsparen of inwoners die 100 jaar zijn geworden. Ik krijg daar altijd veel feiten, herinneringen en een stukje geschiedenis te horen. Bij die gelegenheden zijn meestal kinderen en kleinkinderen aanwezig. Mooi vind ik het dat kinderen die elders wonen mij vertellen dat ze graag hier zouden willen wonen. Omdat hier alles aanwezig is, er van alles georganiseerd wordt, het dichtbij Amsterdam en Schiphol is en de verbindingen met het openbaar vervoer over het algemeen goed zijn. Dat vind ik mooi om te horen en onderschrijft mijn kijk op de stad.”
De burgemeester van de verbinding wordt Bijl vaak genoemd. “Verbinding in deze tijd is essentieel. Er is grote behoefte aan. Het is alleen heel moeilijk omdat er grote verschillen bestaan in denk- en zienswijze. Er worden nogal wat eisen gesteld aan de samenleving. Ik heb daar als burgemeester geprobeerd om hulp bij de bieden. Delen en verbinden is immers de essentie van het samen leven. Dat was ook de bedoeling van de column die ik eens in de maand voor het Purmerends Nieuwsblad heb gemaakt. Op de momenten dat ik ze opschreef, voelde ik me dominee en pastoor tegelijk..”
Men moet zich gehoord voelen
Terugkijkend op de vele jaren dat hij de stad als burgervader diende overheersen blijheid, trots en een goed gevoel. “Ik kan zoveel voorbeelden opnoemen van mooie momenten, leuke mensen, hardwerkende vrijwilligers en fantastische bedrijven, organisaties, instellingen en verenigingen. Als ik inloophuis Wij-Allemaal, de beide hospices en stichting Purmerend Marktstad als voorbeelden neem; drie totaal uiteenlopende organisaties die drijven op vrijwilligers. De buitenwereld vindt het allemaal maar normaal, maar heeft waarschijnlijk geen idee wat daar allemaal bij komt kijken”, aldus Bijl. De vertrekkende burgemeester is van mening dat de gemeente ook hierin een rol moet spelen. “Men moet zich gehoord voelen en dat zie ik als de specifieke rol van de lokale overheid. Een treffend voorbeeld is de intocht van Sinterklaas. Ik hoef niet uit te leggen dat dit op een heel andere wijze gaat dan een aantal jaren geleden, nog los van Corona. Hierover ben ik met de organiserende stichting Purmerend Marktstad (lachend: en ook met Sinterklaas zelf) constant in gesprek gegaan. Op welke manier gaan we het doen, wat houden we erin en wat doen we niet meer? Als het maar een echt kinderfeest zou blijven. Alles ging altijd in goed overleg en in prima harmonie. Dat hoort zo te zijn. Ik moet er trouwens aan toevoegen dat we tijdens en na de intocht altijd heel veel plezier hebben gehad.”
Don Bijl is de beschermheer van de veteranen in Purmerend. “Ik heb iets met veteranen. Zij zijn door de Staat gevraagd om in het buitenland te dienen. Veelal jonge mensen die worden uitgewezen. Daar moeten we diep respect voor hebben. Ik heb dat respect altijd graag willen uitdragen. Gelukkig wordt er in het land beter omgegaan met veteranen. Dat was in het verleden wel anders”, weet hij als geen ander.
Mooi vindt hij het dat er in Purmerend een 4/5 mei comité bestaat. “Ik ben destijds gevraagd om adviseur te worden. Altijd is de vraag gesteld hoe we het op een goede manier konden doen, met respect voor ieders visie en mening. Als ik zie hoe respectvol elk jaar de herdenking wordt georganiseerd en dat toch ook steeds meer jonge mensen aanwezig zijn, kan ik daar heel trots op zijn.”
Andere manier van werken bij gemeente
Binnen de gemeentelijke organisatie heeft Bijl de afgelopen jaren gezorgd voor flinke veranderingen. Het werd in eerste instantie met argusogen bekeken. “Ik vind dat de gemeente helpend, ondersteunend moet zijn en niet vanuit het gemeentehuis bevelen moet uitvaardigen hoe het zou moeten. We doen het met elkaar. “Er zijn nu veel minder managers en de managers die er werken hebben een andere attitude. De werkwijze is anders. We gaan eerst eens ons licht opsteken bij de mensen in de stad alvorens we bepalen wat er gaat gebeuren. Niet praten om te overtuigen, maar wat vindt je belangrijk? In gesprek gaan, iedereen in zijn of haar waarde laten en niet alleen het idee geven dat er iets mee gedaan wordt, maar als het goed is ook daadwerkelijk uitvoeren. Het werkt, want we krijgen veel positieve reacties.”
Bij de gemeente zijn in de achterliggende jaren veel jonge mensen in dienst gekomen. Volgens Bijl een prima ontwikkeling. “Ik zie vooral voordelen in de mengeling van jonge met oudere collega’s. De jonge collega’s, die vaak heel goede ideeën hebben, leren van de ervaring van hun oudere collega. En andersom is dat evenzeer het geval. Die samenwerking levert vaak mooie resultaten op. Dat is mooi om te zien.”
Goede relatie met horeca en kunst en cultuur
Daar waar in andere gemeenten in het land overheid en horeca met enige regelmaat met elkaar in de clinch liggen, is de relatie in Purmerend goed te noemen. “Ook hier geldt dat we de horeca zo goed mogelijk dienen te ondersteunen. Niet alleen in coronatijd, maar ook daarna is de wisselwerking goed gebleven. Ook dat vervult mij met trots. Net als meedenken met de kunst- en cultuursector. Die stond de afgelopen jaren compleet stil. Dan gaan we met ze in gesprek en daar komen dan mooie dingen uit. Zoals de mogelijkheid voor verenigingen om in de Purmaryn op te treden. Dat heeft geholpen. Nu ik het toch over de Purmaryn heb, dat is toch een fantastisch theater. Vergeet niet dat het van de gemeente is. Maar vanaf het begin hebben we afgesproken dat we het vertrouwen volledig aan de mensen van de Purmaryn schenken. Dat was zo met Miep Boerkamp (voormalig directeur, JB) en is nu nog zo met Tommie van Eck (huidige directeur, JB).”
In het verlengde hiervan is de aanwezigheid van een evenementencoördinator een stokpaardje van DDon Bijl. “Als je nagaat dat er in deze stad per jaar 250 evenementen van Purmerenders voor Purmerenders worden georganiseerd, leek het mij niet meer dan logisch om een aanspreekpunt te benoemen. Ook hierin heeft de gemeente dus een ondersteunende en meedenkende rol. En het werkt zo goed.”
Het opgaan van Beemster in de gemeente Purmerend leverde in de overleggende fase vanuit de polder nauwelijks applaus op. Bang als sommige Beemsterlingen waren dat hun mooie Beemster zou worden opgeslokt door de grote buurman is van grote scepsis nu nagenoeg niks meer over. Bijl heeft daar wel een verklaring voor. “Samen met Karen Heerschop, de toenmalige burgemeester van Beemster, zijn we vanaf het prille begin het gesprek aangegaan en is er open kaart gespeeld. Dat heeft geweldig meegewerkt in het proces. Daarbij komt dat verenigingen in de Beemster het voordeel al snel zagen. Een voorbeeld: SV Beemster is heel enthousiast omdat ze de hulp kunnen inroepen van sportbedrijf Spurd. Dat stimuleert en enthousiasmeert. Op die manier vindt je elkaars kracht.” Aansluitend: “Natuurlijk wordt de Beemster niet volgebouwd. Het is juist zaak om de geweldige toegevoegde waarde van de Beemster aan de gemeente te behouden en waar mogelijk uit te breiden.”
Verdrietige momenten
Verdrietige momenten heeft de vertrekkende burgemeester gekend na de de dood van militair Jeroen Houweling, tijdens zijn missie in Afghanistan, het doodschieten van een man door de politie in 2018 en de dood van een Purmerends meisje dat werd aangereden. Absoluut dieptepunt beleefde Bijl in oktober 2015 toen de raadszaal moest worden ontruimd vanwege een totaal ontspoorde discussie over asielzoekerscentra. “verschrikkelijk dat de raadszaal toen werd bezet. En het taalgebruik dat toen werd gebezigd....”
Met het sluiten van vele tientallen panden waarin hennep werd geteeld, heeft Don Bijl blijk gegeven niet alleen de verbinding te zoeken, maar als het moet ook keihard in te grijpen. “Orde en veiligheid moeten we altijd bewaren. De samenleving vraagt om begrenzing en als mensen zich misdragen, moeten ze aangepakt worden. Dat is mijn vaste overtuiging en om die reden heb ik opdracht gegeven om hennepplantages onmiddellijk te ontmantelen en de panden te sluiten.”
Niet achter de geraniums
Vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd moet Don het bijltje erbij neer gooien. Achter de spreekwoordelijke geraniums zitten komt niet in zijn vocabulaire voor. “Daar ben ik nog veel te jong voor. Ik zou nog best enkele bestuurlijke klussen willen doen, bijvoorbeeld processen begeleiden. Verder blijf ik schrijven over klassieke auto’s en nautische onderwerpen. Dat is al jaren een grote hobby van mij.”
Moeilijk, maar dankbaar is zijn antwoord op de laatste vraag hoe hij zijn afscheid de laatste dagen, weken en maanden heeft beleefd. “Ik krijg zoveel mooie reacties. Laatst nog van twee dames die in De Rusthoeve wonen. Ze wensten me een goed pensioen. Prachtig toch!”
JOHN BONTJE
