Sylvia en Jos van Onna: ‘Alleen gevraagd geven we elkaar suggesties’
HEILOO - Heel standaard: ze leerden elkaar kennen bij het dansen. Zeker niet standaard: allebei kunstenaar. “Sylvia begon ermee en je kan wel zeggen dat ze mij ermee heeft geïnfecteerd.” Zo is het, want een bezoek aan hun huis en ateliers is een feest van beelden. Voor allebei is beweging de grote inspiratie. Sylvia heeft naast haar werk veel opgetreden in de klassiek Javaanse dans, onder auspiciën van de Indonesische Ambassade en Jos was schaatstrainer in Alkmaar. Beweging vangen in bronzen beelden, dat is waar het over gaat bij het echtpaar. Evengoed werken zij toch heel apart van elkaar. “Alleen als de een het vraagt geeft de ander suggesties.” Maar in de tuinkamer, de galerie komt alles samen. Dáár is het feest van kleine beelden, ontsproten aan hun handen en ook een paar ‘platte’ werken van Sylvia.
door onze verslaggevers Kunst Mieke Rozing en Ed Bausch
Als kind moest Sylvia met haar ouders Indonesië verlaten. Het was 1964, met een Nederlandse vader en een Indonesische moeder. “Zo ging dat toen, het kon niet anders. Als zestienjarige kwam ik in Amsterdam terecht met mijn ouders, zo’n heel andere wereld dan het ravotten in de Oost.” Een paar jaar later nam het dansen haar in beslag en op de dansschool kwam de negen jaar oudere Jos in haar leven. Sindsdien zijn ze samen en pas in Heiloo, waar ze in 1983 kwamen wonen, zijn ze getrouwd. Allebei hebben zij hun werk aangehouden, tot aan het pensioen. Sylvia, naast haar danscarrière (die haar tot op het Holland Festival bracht) in de administratie op een bouwkundige afdeling van de Spoorwegen en Jos als bouwkundige. Sylvia begon met ‘boetseren’. “Dat hielp me om de lichte artrose uit mijn handen te krijgen.” Handen die vele jaren later nog altijd de soepelheid hebben om de elegante beeldjes te maken, die één en al beweging uitstralen. “Eerst een staketsel van hout of ijzerdraad maken en dan met was of klei verder vormgeven, steeds draaiend, want een beeld moet van alle kanten mooi zijn.”
Ook in het rustige kun je beweging zien
Ze volgden allebei cursussen, maar zijn verder autodidact. “We laten ons graag inspireren door werk van anderen, hoor. We gaan veel naar musea en dan maar kijken hoe iets gemaakt zou kunnen zijn”, zegt Jos. Maar het is vooral hun eigen ervaring die maakt welke vormen hun beelden aannemen. “De uitdaging is om ‘beweging’ in een beeld te krijgen. Brons is een stug materiaal, dus je moet alles in het boetseren leggen, voordat het naar de bronsgieterij gaat.” Jos werkt als bronsgieter bij de Hooischuur in Oudorp. “Je werkt daar één dag voor de gieterij en de andere dagen kun je voor jezelf aan de gang. Het mooiste brons krijg je van 90% koper en 10% tin. Dan zie je die mooie heldere kleur van brons, die je donkerder kunt maken door het patineren. “Met hitte, de gasbrander zet ik op 180 graden en voeg zuren toe zodat deze kunnen versmelten en de teint of de kleur aan het brons geven.” In de galerie hangen twee ‘platte werken’ van Sylvia, met roodachtig Siberisch krijt, getekend naar echte modellen. Maar het is de laatste jaren toch voornamelijk het beelden maken, waar ze nu mee bezig is, net als Jos.
De tekst loopt door onder de foto’s
Naaktmodel van Syberisch krijt. (Foto: Ed Bausch)
De Elfstedentocht in brons. (Foto: Ed Bausch)
‘Doorgaan tot de maag knort’
Een patina-kleuraccent op een beeld kan een enorm effect hebben, zo is te zien in de galerie, waar de beelden van Jos en Sylvia door elkaar staan. Toch kun je wel zien welk beeld van wie is. ‘Ik werk meer asymmetrisch, Jos meer beschouwend.” In zijn atelier laat Jos zijn trap zien: “In je leven ga je steeds een trede, een levensfase, hoger en bovenaan kijk je terug of bedenk je hoe je verder gaat. Of denk je na over de samenleving. “Wij gaan niet goed met de aarde om, zo kwam ik tot mijn beeld van een mens die een lekkende aardbol torst.” Een danseres van Sylvia kan dan weer helemaal ‘Joy’ uitstralen. Voor beiden is ook belangrijk dat er ruimte blijft voor de eigen fantasie van de kijker. Al werkend vergeten de echtelieden vaak hoe laat het is. “Dan knort opeens de maag en is het al acht uur in de avond.” Sylvia en Jos zijn al zó lang samen. Door de kunsten, door het beelden maken houden ze zichzelf en elkaar helemaal in de wereld. Nu hebben ze even geen tentoonstellingen door de pandemie, maar anders exposeren ze minstens vijf keer per jaar. Met heel veel plezier vertellen ze dan over hun werk. Kijk, ook voor atelierbezoek, op www.jossylvanonna.nl.
Bekijk hieronder het bezoek van Mieke en Ed aan de van Onna’s:
