Algemeen
Het voormalige raadhuis aan Kerkbuurt 3, een prachtig monument.
Het voormalige raadhuis aan Kerkbuurt 3, een prachtig monument. ((Foto: Rijksmonumenten))

UTGEEST - Een gemeentelijk monument is in Nederland een bouwwerk, archeologische vindplaats of landschappelijke structuur, dat op grond van een gemeentelijke monumentenverordening bescherming geniet vanwege bijzondere cultuurhistorische of architectonische waarde.

Uitgeest telt ruim zestig gemeentelijke monumenten. Een gemeentelijk monument is een pand van regionaal of plaatselijk belang. Objecten met een gemeentelijke monumentenstatus zijn vaak van lokaal of regionaal belang, terwijl objecten die aangewezen zijn als rijksmonument doorgaans een nationaal of internationaal belang hebben. Nederland telt ongeveer 41.000 adressen, die als gemeentelijk en/of rijksmonument zijn aangewezen. Rijksmonumenten zijn bouwwerken of objecten, die van algemeen belang zijn wegens de schoonheid, de betekenis voor de wetenschap of de cultuurhistorische waarde. Gemeenten en provincies beschermen vaak ook monumenten, die worden aangeduid als gemeentelijke en provinciale monumenten. Nederland heeft ongeveer 61.000 inschrijvingen met de status rijksmonument, waarvan circa 1500 archeologische rijksmonumenten.

In Nederland hebben we rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en provinciale monumenten. Deze zijn vaak al honderden jaren oud en daarom vanuit dat oogpunt al heel circulair en duurzaam. Toch moeten ze ook toekomstbestendiger en energiezuiniger worden, met minder CO2-uitstoot. Ook moeten ze aan de eisen en wensen van de huidige tijd voldoen.

Maar hoe maak je een monument toekomstbestendig? Hoe behoud je daarbij de monumentale waarde van het gebouw? Dit vraagt om een passende aanpak, want elk monument is anders. Denk aan functie, grootte en vorm. Het duurzamer maken van een monument start vaak met kleine maatregelen. Denk aan een energiezuinige CV, tochtstrips of gordijnen/luiken voor de ramen. Maar ook grotere maatregelen zijn mogelijk, zoals zonnepanelen voor het opwekken van energie, warmte-installaties, isolatie of speciale bouwmaterialen.

Particuliere eigenaren van gemeente- of rijksmonumenten met een woonfunctie kunnen jaarlijks een aanvraag indienen voor de instandhoudingssubsidie woonhuis-gemeente/rijksmonumenten. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed behandelt de subsidieaanvraag.

Ook de gemeente Uitgeest geeft antwoord op alle vragen.