Herenboeren: zonder groene vingers toch biologische groenten van eigen land oogsten
REGIO - We weten dat het beter is: eten van eigen bodem, een stuk biologische grond verbouwen, de opbrengst delen met je buren en vrienden. Groente van het seizoen, fruit uit eigen gaard, kakelverse eitjes, eerlijk vlees. Wie wil dat niet. Velen van ons hebben het geprobeerd met een een eigen moestuintje. We weten inmiddels hoeveel werk dat is en kunnen het niet goed combineren met de drukke banen die we hebben. En hoe zou het met ons zijn gegaan als we na het schoffelen ook nog even, de volgende ochtend, de koeien hadden moeten melken? Het zijn taferelen uit een vorige eeuw. Moeten we het gezonde leven daarom maar opgeven en naar de supermarkt rijden voor onze voedingsmiddelen? Nee, want er is een oplossing en dat is Herenboeren.
door Yvette van der Does
Pionieren voor nieuw voedselsysteem
Bij een ‘Herenboerderij’ richten de circa 200 huishoudens samen een coöperatie op. Iedereen is daarmee mede-eigenaar van een ‘gemengd boerenbedrijf’. Deze boerderij verbouwt voedsel, exclusief voor de leden - en dus niet voor verkoop aan derden - en wordt gerund door een professionele boer met kennis van natuur-inclusieve landbouw. Met een eenmalige investering per huishouden kan een boerderij worden opgetuigd. Denk aan het in orde brengen van het land, omheiningen, bodemverbetering, zaden, fruitbomen, dieren, hokken, landbouwgereedschap en notariskosten. Eenmaal aan de slag betaalt iedereen maandelijks een vast bedrag voor de bijkomende kosten zoals het loon van de boer en de pacht van het land. Elke week en het hele jaar door kunnen de leden dan voortaan bij hun eigen boerderij de maaltijd box ophalen.
Plan voor eigen regio
Initiatiefnemer Wolter van der Vlist uit Castricum werd super enthousiast toen hij onlangs in contact kwam met Herenboeren Nederland. Hij vertaalde het meteen door naar een plan voor zijn eigen regio. Van der Vlist die niet kon wachten tot na zijn vakantie en belde met dorpsgenoot Wietske Lute. Lute - die er uit enthousiasme niet van kon slapen - zei meteen ja. De derde persoon was ook zo gevonden: Bob van der Ploeg uit Heemskerk. Van der Ploeg kende vanuit zijn werk als bestuurder van het onderwijscentrum Landgoed Kraaybeekerhof (Driebergen-Rijsenburg) het concept Herenboeren al wat langer. “Toen ik gevraagd werd voor het initiatief hier in de omgeving van Castricum en Heemskerk heb ik meteen ja gezegd. Herenboeren Kennemerland moet er echt komen!”
Het drietal is overtuigd: “Pionieren voor een nieuw voedselsysteem heeft de toekomst. We gaan telen in een circulair systeem, waarbij wordt samengewerkt met de natuur. Op onze boerderij zorgen straks de eigen runderen voor de schone mest, ruimen kippen het land op na de oogst en beschermen ganzen onze kippen tegen de vos.”
De Herenboerderijen schieten als paddenstoelen uit de grond
De kartrekkers wandelen door De Vlotter in Heemskerk om te vertellen over het initiatief voor Herenboeren Kennemerland. “De herenboerderijen schieten als paddenstoelen uit de grond”, weet van der Vlist. “De landelijke herenboerderijformule is tot in de puntjes uitgedacht.” Er zijn in Nederland op dit moment al twaalf van deze zogenoemde ‘Farming Communities’ gerealiseerd en er zijn dertig in oprichting. De wens om eigen levensmiddelen op biologische wijze te verbouwen groeit ook in onze regio. Steeds meer mensen willen weten waar hun eten vandaan komt.”
Om voldoende slagvaardig te zijn mag de groep uitgebreid of aangevuld worden met drie tot vijf mensen die gezamenlijk binnen het netwerk op zoek gaan naar leden en twintig hectare grond om te pachten. Zodra dat is geregeld begeleidt Herenboeren Nederland de kartrekkers met de oprichting van de nieuwe Herenboerderij. Zie het als een soort franchiseconstructie. Best een groot avontuur. Lute lacht: “Maar maakt dat het niet juist ook heel leuk?”
De tekst loopt door onder de foto
“Kijk en op onze boerderij staan dan ook van die leuke schapen”, zegt Lute gekscherend. (Foto: Yvette van der Does)
Als het stuk land en de huishoudens zijn gevonden kan het avontuur beginnen. “Ik vind het enorm spannend om straks te gaan koken met wat ik krijg”, zegt Lute. “En niet met wat ik in de supermarkt bij elkaar zoek omdat ik een leuk recept weet. Ik krijg straks een kist en daar moet ik dan iets mee maken. Van de andere boerderijen weten we inmiddels dat het hele leuke situaties kan opleveren. Mensen die elkaar recepten toesturen en tips geven.”
Samen met de andere leden bepalen ze wat de boer straks verbouwt. Leden zijn niet verplicht mee te helpen op het land, maar wie dat leuk vindt kan meehelpen. Van der Vlist enthousiast: “Reken maar dat je mij veel tegenkomt op het erf, want hoe bijzonder is het om betrokken te zijn bij je eigen boerderij!”
Meld je aan voor de kartrekkerskennismakingsavond
Zonder groene vingers toch onbespoten groenten van je eigen land oogsten is het pionieren wel waard. De extra kartrekkers waarnaar Herenboeren Kennemerland op zoek is hebben geen ervaring nodig op het gebied van natuur inclusieve landbouw. Ze zijn wel intrinsiek gemotiveerd, enthousiast en hebben pit. Woon je in omgeving Beverwijk, Castricum, Uitgeest of Heemskerk en lijkt het je leuk om mee werken dit plan van de grond te krijgen? Meld je aan voor de kartrekkerskennismakingsavond: woensdagavond 15 september. Stuur een mail naar: herenboeren.kennemerland@gmail.com
Meer informatie over Herenboeren Nederland vind hier
