Jongwijs: droom die uitkomt in Westzaan
WESTZAAN – “Er wordt zoveel moois en lekkers gemaakt in de Zaanstreek, van sambal tot chocola en van zuivel tot koffie. Dat vraagt toch om een echt Zaanse plek waar je dat bij uitstek kunt proeven? En voor een normale prijs. Dus geen soja latte voor vijf euro maar nuchtere, eerlijk geprijsde Zaanse koffie. We willen een plek maken waar tradities nieuw leven wordt ingeblazen. De kunst is daarbij trouw te blijven aan je geschiedenis. En wat je wil te vertalen naar nieuwe ideeën”, licht Simon Douw toe. Samen met zijn moeder Nel is hij initiatiefnemer van het bijzondere project Jongwijs. Wat maart dit jaar nog slechts een idee was, moet mei 2021 realiteit zijn in het immer gemoedelijke Westzaan.
‘Jongwijs wordt warme, sociale plek’
Jongwijs krijgt een plek in de voormalige bakkerij De Tarweakker. Het rijksmonument, met ‘goedjaarsendjes’ als uitbouwen, stamt deels uit 1685 en is te vinden op de J.J. Allanstraat 119-121.
“Achter deze muur zal brood- en banketbakker Bas uit Westzaan zijn ambachtelijke brood gaan bakken”, zegt Simon en hij klopt liefkozend op de oude stenen muur. Boven de nu nog gammele deur zijn gevelstenen te zien met het jaartal 1685. Het woonhuis wordt momenteel anti-kraak bewoond tot Stadsherstel Amsterdam aan de gang gaat in een grootscheepse restauratie.
Bed&Breakfast
Onder de titel Jongwijs komen mooie Zaanse tradities én vernieuwing samen. Zo komt er een bakkerij, een lunchroom, een Bed & Breakfast en picknicktuin. “De losstaande houten schuur wordt straks een 24-uurs kamer voor opbaren”, vertelt Simon die zelf op een steenworp afstand woont.
Verzamelplaats Zaans talent
Hij noemt Jongwijs een droom die uitkomt. De lunchroom een de bakkerij worden samen een podium voor al het lekkers dat in de regio gemaakt wordt. Zo komt de zuivel van Henny Bax van de Westzaanse Zuivelboerderij op de kaart. Kun je straks in het proeflokaal het speciale Jongwijs biertje drinken dat Arthur Breuring drie kilometer verderop in zijn brouwerij ’t Uurtje brouwt. En zal chef-kok Sylvester van Westrop (broer van bakker Bas) met verse producten uit de omgeving in de lunchroom koken. In aanloop naar de opening zijn alle Zaankanters welkom mee te denken over wat er op de menukaart komt. Zo is er nu een poll uitgeschreven: is er vraag naar complete vegan kaart, in aanvulling op de traditionele kaart, of niet?
‘Bierborstelbrood’
Simon: “Wat ons voor ogen staat is een sociale, warme plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Waar tradities nieuw leven worden ingeblazen in verschillende soorten mensen zich thuis kunnen voelen. En elkaar inspireren. Goed voorbeeld van hoe we dat voor ogen hebben is het ‘bierborstelbrood’ dat bakker Bas maakt van wat er bij het brouwen van bier overblijft dat Arthur Breuring maakt. De makers inspireren elkaar zo ook.”
Zure Zaankanters
Inmiddels doen er al vijftien Zaanse makers mee aan Jongwijs. Waarmee duidelijk wordt dat onze regio veel meer te bieden heeft dan de geur van cacao, linoleum en de industrie langs de Zaan. Jongwijs mag dan een fris, eigentijds project zijn waarbij de Zaanse historie niet wordt vergeten, zitten de initiatiefnemers niet op de verkeerde plek? Zal het zuurdesembrood van bakker Bas het hart van de ‘azijnzure Zaankanter’ kunnen veroveren? Waarom niet gekozen voor trendy Amsterdam?
Realistisch
Simon lacht en (h)erkent het stereotype dat streekgenoten soms ‘zuinig’ kunnen reageren op veranderingen. “Het is een realistisch plan dat dankzij Stadsherstel financieel mogelijk wordt gemaakt. Die nemen de restauratie voor hun rekening. Wij huren en mogen deze bijzondere plek in gebruik nemen. Zo blijft het monumentale pand bewaard voor ons mooie dorp. Los daarvan wordt het project ook gedragen door de Westzaners zelf. Zoals de Historische Vereniging Westzaan, die onderdelen van haar collectie kan exposeren in de lunchroom. Maar laat dat duidelijk zijn: Jongwijs is opgezet voor allé Zaankanters. Juist om duidelijk te maken dat er veel mooie dingen in de Zaanstreek gebeuren. Alleen weten de mensen het vaak niet.”
Ook kun je bij Jongwijs straks letterlijk een kijkje nemen in de productie. De bezoeker van de lunchroom kan zien hoe Bas zijn gebak in de open keuken maakt. Vanuit de picknicktuin kun je, gezeten onder de negentig jarige walnotenboom, de gevangenis zien waar de koffie wordt gebrand van deelnemer Jemuel Lampe van Zuivere Koffie. Of verderop de koeien zien grazen van Henny Bax waarvan de kaas op je broodje gezond komt.
Meebeslissen over menukaart
Simon en Nel willen ook zoveel mogelijk Zaankanters bij het project betrekken. Bijvoorbeeld door het laten meebeslissen hoe straks de menukaart van de lunchroom eruit moet zien.
Vegan proeverij winnen
Aan Zaanse vegans, vegetariërs en bewuste eters wordt de mening gevraagd of er, naast het traditionele menu, óók een uitgebreide vega(n) menukaart moet komen. Wie meedoet, maakt kans op een proeverij voor twee personen. Bij 100 aanmeldingen komt er overheerlijk vegan gebak op de menukaart, bij 250 aanmeldingen komt er een uitgebreide vegan lunch op de kaart en bij 500 aanmeldingen een volledig vegan menukaart, in aanvulling op het traditionele menu. Uit alle aanmelders wordt een groepje geloot dat op 1 oktober gratis mag komen proeven. Dan maken chefkok Sylvester en Banketbakker Bas een voorproefje van de gerechten die op de vegan-menukaart kunnen komen. Stemmen kan via: https://menu.jongwijs.nl/. Inmiddels hebben zich al meer dan 400 Zaankanters aangemeld.
Zie voor meer info: www.jongwijs.nl
