Merwehaven, fruitport af, wordt bruisend stadsdeel met creatieve bedrijven

Door Kor Kegel

Tegen de rand van Schiedam aan, sterker nog: in een gebied dat vroeger tot de gemeente Schiedam behoorde, verrijst komende jaren een bruisend stadsdeel als het aan de gemeente Rotterdam ligt.

Vorige week was er een informatieve bijeenkomst in De Fruitvis aan de Marconistraat en dat was een treffende locatie, want De Fruitvis vertoont dezelfde ambitie die het nieuwe stadsdeel moet krijgen. Een handen-uit-de-mouwen-beleving. Industrieel. Een voormalige opslagloods vol nieuwe energie op het snijvlak van haven en stad. Buiten lossen schepen hun lading, binnen is er ruimte voor vergaderen, werken, spelen, dansen, eten en drinken: “Hier stroomt de energie en Rotterdamser wordt het nie!”

De Merwehaven was niet eens zo lang geleden nog de grootste fruitport van Europa. Dertig jaar geleden was het streven om die functie verder te versterken. Dat een verdere verstedelijking vooral binnenstedelijk moest plaatsvinden en dus tot verdichting zou leiden, maakte dat ook de binnenhavens bij de bouwplannen werden betrokken. Bovendien komt veel fruit tegenwoordig in containers aan die via de Eemhaven naar de City Terminal aan de Beatrixhaven gaan. Daar worden de containers uitgepakt en over heel Europa verspreid door het bedrijf Lineage.

Dat geeft dus de mogelijkheid om de Merwehaven te transformeren. Strikt genomen moeten daar vier kleine zijhavens van de Nieuwe Maas bij worden betrokken: de Keilehaven, de Lekhaven, de IJsselhaven en de Koushaven. Het programmabureau Rotterdam Makers District spreekt van M4H.

Autoluw

Hier moet een groene, duurzame en autoluwe stadswijk komen, waar het parkeren niet op straat gebeurt, maar op centrale punten met gemeenschappelijke voorzieningen (mobility hubs) en een breed aanbod aan deelmobiliteit. Nieuwe fiets- en wandelpaden verbinden M4H straks met de omliggende wijken Schiemond, Bospolder-Tussendijken, Schiedam-Oost en Schiedam-Centrum. Zo krijgt M4H de ruimte voor wandelen, fietsen, sporten, spelen, recreëren en ontmoeten. Een dynamisch woon-werkgebied met een mix aan woningtypes in een aantrekkelijke en veilige leefomgeving, zegt het programmabureau

Het doel is dat deze duurzame stadswijk zich ontwikkelt met behoud van de oorspronkelijke structuur van de havens en met aandacht ook voor de historie, met behoud van markante bedrijfsgebouwen en met nieuwbouw: in totaal zal er 30.000 vierkante meter vloeroppervlak zijn voor innovatieve creatieve maakbedrijven. Het nieuwe stadsdeel wordt energieneutraal. Opslagsystemen halen warmte en kou uit de grond en uit de rivier. De gebouwen worden opgetrokken met herbruikbare grondstoffen (circulair bouwen).

Gustoweg

Aan de Schiedamse kant van de Merwehaven zijn er ook plannen voor transformatie van het industriegebied Nieuw-Mathenesse. De gemeente Schiedam wil er woningbouw mogelijk maken en met een aantrekkelijk woonwerkgebied inspelen op de Rotterdamse plannenmakerij. De gemeenten Rotterdam en Schiedam streven ernaar om de ontwikkelingen rond de Gustoweg op elkaar af te stemmen. In een eerder stadium stelde Schiedam wel de voorwaarde dat wat er over de gemeentegrens heen gebeurt, geen beperkingen mag opleggen aan wat Schiedam van plan is.

De bewoners van de Grensflat hebben een goede reden zich in de planvorming te verdiepen. In een eerste schets van de bebouwing langs de Schiedamseweg (in het verlengde van de Rotterdamsedijk) staat een wat hoger gebouw ingetekend zo ongeveer op de plek waar de Gustoweg uitkomt op de Marconistraat (noordwestelijk van de Floating Farm, de drijvende stadsboerderij).

Het plangebied M4H is een van de vier deelgebieden van het project Stadshavens Rotterdam. De andere drie liggen aan de overzijde van de Nieuwe Maas. Dat zijn de Rijnhaven en Maashaven, de Waalhaven en de Eemhaven en RDM-Heyplaat.