‘Je kunt van vapen ‘popcornlongen’ krijgen, slecht gebit én verhoogde kans op kanker’
ZAANSTREEK – “Veel jongeren komen ermee in aanraking als ‘partyroker’. Als je meerookt ‘hoor je erbij’. De sociale druk speelt mee om ermee te beginnen. De tabaksindustrie maakt het vervolgens aantrekkelijk door met allerlei zoete smaakjes te komen. Daardoor proef je als ‘vaper’ - letterlijk ‘damper’ - geen vieze tabakssmaak. Een zorgelijke ontwikkeling”, stelt Thijmen van Doesum (20) uit Wormer. Samen met studiegenoten Nordin Galis (21) uit Amersfoort, Nikita Labordus (22) uit Zaandam en Gillian Beke (24) uit Heerhugowaard werkt hij als student Commerciële Economie aan de Hogeschool van Amsterdam aan hun maatschappelijk betrokken project met als titel ‘Vapen beter dan roken? Zeker niet’.
Studiegenoten gaan voor 100% rookvrije generatie
Vapen is een hype onder jongeren. Wordt genoemd als dé trend van 2022. Vooral de weggooi exemplaren met een smaakje zijn populair. Tegelijk stelt Annemarie Becker-Commissaris, longarts bij het Amsterdam UMC dat de e-sigaret net zo verslavend is als een tabaksvariant. Jongeren kunnen al binnen drie, vier dagen verslaafd zijn. In een e-sigaret zit ‘e-liquid’. De damp bevat meestal nicotine en is dus verslavend. Andere bestanddelen van de vloeistof zijn propyleenglycol en glycerol. Ook bij gebruik ongezond. Een weggooi vape is goed voor zo’n 600 pufjes. Daarmee krijg je 20 mg/ml aan nicotine binnen. (gegevens ikstopnu.nl en smoko.com)
Poster gemaakt voor Trimbos Kennisinstituut
Het viertal pakt hun actuele project professioneel aan. Zo werd er een poster gemaakt voor het Trimbos kennisinstituut, business owner van het project. Samen met influencer Joey Scheuffler zijn er onthullende TikTok video’s opgenomen. Daarin breken ze onder toeziend oog van longarts en oud-voorzitter Stichting Rookpreventie Jeugd Wanda de Kanter een vape open en laten zien wat je in je longen krijgt als je ermee ‘puft’.
Met de klok mee vanaf linksboven Nordin, Nikita, Gillian en Thijmen.
TikTok video’s over gevaren van vapen
“De eerste video op TikTok haalde al zo’n 70.000 kijkers”, stelt Thijmen niet geheel zonder trots. “Maar we willen meer leeftijdsgenoten bereiken om ze bewust te maken wat vapen eigenlijk met je doet. Door meer informatie te geven willen we het kennisniveau van de doelgroep vergroten en de risico’s laten inzien.”
Het viertal kwam op het idee om dit onderwerp voor hun project te kiezen toen ze eens goed om zich heen keken. Op de voetbalvereniging, de tennisclub, op feestjes en op school; overal zagen ze jongeren vapen.
Groepsdruk speelt rol om met vapen te beginnen
“Wie zien vooral jongeren tussen de twaalf en achttien jaar vapen. Zaken als groepsdruk, stoer overkomen en makkelijk te kopen spelen een rol”, licht Gillian toe. “Vergeet niet de aantrekkelijk gemaakte kleurige verpakkingen en de vele zoete smaakjes te noemen als triggers”, vult Nikita aan. Wat ook een rol speelt is de aanschafprijs. Zo ‘puf’ je circa 600 tot 700 keer met één weggooi exemplaar. Die kost circa 7,50 euro. Dit aantal pufjes staat gelijk aan het roken van twee pakjes sigaretten. Die beduidend meer kosten.
Doelstellingen
De studenten brachten op een dashboard goed de plus en minpunten van vapen in beeld. En de doelstellingen van het project en misvattingen.
“Vapen zou niet schadelijk zijn voor je gezondheid, niet verslavend. Terwijl je er ‘popcornlongen’ van kunt krijgen, een slecht gebit, hartkloppingen én verhoogde kans op kanker. Los daarvan hebben we laten zien wat er in een vape zit en wat je eigenlijk inademt; vette, stinkende vloeistof die we nog dagenlang aan onze handen roken nadat we de boel uit elkaar haalden”, aldus het viertal over de informatie van hun project.
De reacties op hun TikTok video’s vanuit de doelgroep variëren van ‘dit is echt goor’ tot ‘die vape kon je ook aan mij geven’ en ‘bizar’.
Verbod op verkoop wegwerpvape uitgesteld tot 1 oktober 2023
Inmiddels is de politiek er ook achter dat een generatie door de tabaksindustrie op slinkse wijze tot roken wordt verleid door een wegwerp vape te verkopen voor dezelfde prijs van twee pakjes sigaretten. De vraag is alleen hoeveel effect het aangekondigde verbod van weggooi vapes per 1 januari volgend jaar gaat opleveren als je ze nog wel makkelijk bij onze buurlanden kunt kopen. (nagekomen reactie: uit een publicatie in de Staatscourant van 1 december blijkt dat het verbod pas per 1 oktober 2023 in zal gaan- red.)
“En online. Want die ‘ik ben achttien’-beveiliging op websites is makkelijk te omzeilen”, stelt Nordin. “Wil je een werkend verbod, dan moet je in Europees verband de verkoop verbieden.”
En wanneer zijn de studenten tevreden over hun project?
“Ons doel is minimaal 300.000 mensen bereiken. Los daarvan zijn we pas tevreden als de objectieve informatie die we in ons project geven gaat leven bij de (kwetsbare) jonge doelgroep. Tevreden zijn we ook met de media aandacht die we nu krijgen. Daarmee kunnen we misschien de politiek bereiken en bewegen tot actie ondernemen. Zoals een verhoging van de accijns op de import. Minder aantrekkelijke verpakkingen. We gaan voor een 100% rookvrije generatie.”
Aan tafel bij Jinek?
Zie ook de link naar de gratis poster die is gemaakt voor het Trimbos instituut: https://www.trimbos.nl/aanbod/webwinkel/pm0743-posters-vapen/ en de link naar de eerste TikTok video https://vm.tiktok.com/ZMFHwnQAN/
En of dit niet genoeg is heeft het viertal ook nog op hun ‘to wish’-lijstje staan aan tafel te zitten bij Jinek en Vandaag Inside. Dus: wordt vervolgd!
