Herinneringen aan De Zwartjes; afscheid van ‘mijn’ Zaanlandia

Door Dirk Karten

Laat ik voorop stellen; ik wil met dit verhaal niet een discussie aanzwengelen of het wel of niet goed is dat FC Zaandam en Zaanlandia verder zijn gedaan als ZVC’22. De voortgang hou je niet tegen. Ik wens alle sporters op het nieuwe complex een hele mooie, sportieve en gezellige toekomst toe. Maar bij het betreden van de verlaten velden gingen als vanzelf lades vol warme herinneringen open over mijn tijd bij Zaanlandia.

Onkruid heeft het B-veld overgenomen.

‘Karten, lullo!’

Wat is ‘mijn Zaanlandia’ dan? Dat was die geweldige voetbalclub met velden aan de rand van de Prins Bernhard rotonde in Zaandam. Waar mijn zoontje bij de E leerde voetballen. Waar ik aan de verkeerde kant van het veld, met het zweet op mijn bovenlip, leerde vlaggen. Waar coach Peter Buter langs de lijn riep ‘Karten, lullo! Je staat aan de verkeerde kant van het veld!’

Iconen

Hij wist mij in zijn tomeloze enthousiasme voor de club over te halen leider te worden van het jeugdteam. Hup, voordat ik het wist had ik een net met voetballen in mijn hand en een watertas met spons. Wat een geweldige clubman was hij toch. Maar zo waren er meer. Gerrit de Louw. Kees de Vos. Jeugdtrainer Wilco. Teveel namen om op te noemen en gelijk excuses aan iedereen die ik vergeet. Iconen. Mannen die mij liefdevol opnamen in hun voetbalwereld, ook al sprak ik hun taal niet. ‘Wat zeg je nou leider? Lepel die bal er overheen? Snappen die jongens dat wel?’ Weet ik veel. Wat ik wel weet, is dat we een geweldig jeugdteam hadden.

Ome Siem

Elf jongetjes, zeven nationaliteiten. Eén team dat een seizoen alle wedstrijd verloor voor de winterstop, maar elke zaterdag weer met ongelofelijk veel plezier achter de bal aanrenden. Bibberend van de koude peptalk houden in de kleedkamer. Waar ome Siem de limonade klaar had staan in de rust. Nog zo’n gouden kracht. Schoenen vergeten? Kijk maar in de bak of je maat erbij ligt. Voor mijn geestesoog zie ik hem nog de ballen oppompen met de oude, knorrende luchtcompressor.

Verstomd is het gekrakeel van de jeugd in de kleedkamers...

Gouden momenten

De kleedkamers liggen er nu verlaten bij. Geen vrolijk rumoer van bezwete jongetjes die uit hun bol gingen omdat ze gewonnen hadden. Geen nieuwe afspraken worden er meer gemaakt om na afloop van de wedstrijd op zaterdagmiddag bij elkaar te gaan spelen. Ook geen gouden momenten meer om respect te krijgen voor elkaars cultuur. Ik herinner me de vader van de Turkse tweeling die bleef kuchen in de rust. Tussen mijn ronkende woorden door tegen de jongens om toch wat minder op een kluitje te staan, bood ik hem een snoepje aan. Nee, het is Ramadan. ‘Wat is dat?’ werd er gevraagd. Vol trots vertelden zijn zoontjes over dit belangrijke ritueel in hun cultuur. Wat een mooi moment was dat om mee te maken. Gewoon uitleg geven zonder geforceerd gedoe of bedachte overlegmomenten.

Mijn zoon zal ook nooit vergeten hoe – laten we hem Koos noemen- langs de lijn vertelde hoe hij in zijn rol bij de politie een inval had gedaan in een drugslaboratorium. ‘Wist je dat ze die pillen wit maken met een schuurmiddel? Troep waarmee je hersencellen afbrokkelen.’ Het hakte er diep in bij mijn zoontje die daardoor nog nooit van z’n leven een verkeerd pilletje heeft aangeraakt. Ook dat gebeurde langs de lijnen van Zaanlandia.

Ooit stonden er op de banken van de Kees Kuiper tribune vele bekers opgesteld voor de teams aan het jaarlijkse Ome Siem Schenk toernooi.

Doelpunt tegen Ajax

Ik loop over het A-veld en zie het speakerhok zonder ruiten. Tijdens het jaarlijkse Ome Siem Schenk jeugdtoernooi werd hier vanuit de teams omgeroepen waar ze moesten spelen. Zo’n 1000 kinderen genoten twee dagen lang van een prachtig sportief spektakel. En we scoorden met onze D4 - laagste team - zelfs één doelpunt tegen Ajax! Hoogtepunt in mijn leiderstijd. Tot in Krommeniedijk zal mijn gejuich te horen zijn geweest… Wat was ik trots op mijn jongens.

Iedereen ging met een medaille naar huis en voor elk team was er een beker. Ik herinner me de chaos die er was toen Jerrel ‘Jimmy Floyd’ Hasselbaink de prijzen - samen met ome Siem Schenk - op het veld uitreikte. In mijn tweede seizoen in de organisatie van het toernooi hebben we de prijsuitreiking vanuit de tribune gedaan. Een stuk overzichtelijker en wel zo fijn voor de naamgever van het toernooi die al flink op leeftijd was. De jeugd had in zijn tijd als trainer zijn hart gestolen en hij liep ook beide dagen gewoon langs de velden en genoot van het toernooi.

Sporthal De Ronding heeft betere tijden gekend...

De Ronding

Sporthal De Ronding mist inmiddels delen van het gebogen dak. Geen jeugdspeler zal daar nog in de winter trainen en spelen. Mijn zoon verloor daar een deel van zijn voortand omdat de bal onder zijn kin werd geschoten. Een sliding maken op het kunstgras liet je na één keer wel uit je hoofd. Je trainingsbroek was gelijk kapot en je knie een vuurrode bal geworden. Het mocht allemaal de pret niet drukken. Want pret was er volop.

Ook bij niet-voetballers als schrijver dezes. Ik heb wat gelachen met mijn medeleiders. Het was winterdag en had gevroren. Gaat het voetballen door? Keurt de consul de velden af of niet? Internet bestond nog niet en dus werd je vanaf half acht platgebeld in de jeugdbestuurskamer met de vraag ‘gaat het voetbal door?’ Ja, dat gaat door. En dus moesten de doeltjes worden neergezet om van één veld twee te maken voor de jeugdwedstrijden.

Geen kaartje wordt er meer in verkocht...

Vastgevroren handen

Zaterdagmorgen 7.30 uur, de mannen van het jeugdvoetbal lopen kleumend van de koude de velden op voor het prikken bij de doelen om regenplassen in de grond te laten verdwijnen en plaatsen van de doeltjes. Je handen vroren vast aan het koude metaal. ‘Hij staat niet goed!’ schreeuw ik naar de mannen aan overkant. Ze lopen weer terug. ‘Niet goed? Wat bedoel je?‘ Ik zeg ‘Hij moet 3 cm naar links!’ Enkele krachtermen die niet geschikt zijn voor herhaling zijn het antwoord…

Ook het oefenveld bij De Ronding is historie. Waar je aan het begin van het seizoen lek werd geprikt door de muggen die in de achtergebleven plassen in aantal explodeerden. De houten bartafel ligt kapot onder de luifel voor de kantine. Het lijkt nog maar zo kort geleden toen daar door het eerste tijdens de derde helft bij werd geproost op de overwinning.

‘Zondag ontvangt vv Zaanlandia...’ Ik keek altijd even op het bord tegen wie we moesten uitkomen. 

Steun en toeverlaten

Het glas ligt in een waaier rond het hokje bij de entree waar de kaartjes werden verkocht als het eerste speelde. Er gaat - ik dacht door ‘Sjors’ die waarschijnlijk George heette - geen broodje kroket meer over de bar in de kantine, geen patatje gaat er meer in het vet. Scheidsrechter Piet en leidster Mieke - een seizoen mijn grote steun en toeverlaat, want Mieke wist wél wat af van voetbal - zullen daar nooit meer kleine zakjes snoep maken voor de jeugd. Bij de groothandel werden grote emmers snoep gekocht die vervolgens in kleine porties werden verkocht. Ik word er melancholiek van en besluit het troosteloze terrein te verlaten.

‘Spaar herinneringen en geen materie’ luidt een gezegde. Gelukkig heb ik dat jarenlang kunnen doen bij ‘mijn cluppie’. Ik wens ze heel veel plezier en sportieve successen op het nieuwe complex waar ik zeker een keertje kom kijken. Al was het maar om nieuwe herinneringen te maken…