Stadsreferendum over ‘wat voor stad we willen’, ook in Noord.

Door JOHN JANSEN VAN GALEN  

,,Ik ga er altijd veel te vol in,’’ zegt Sylvia Fennis, activist van Red Amsterdam Noord en initiatiefnemer voor het aanstaande referendum over het groen in de stad, ,,en dan krijg je dit soort ongelukken.’’ Ze zit met haar gebroken pols in het gips maar is ondertussen toch nog druk met een subsidie-aanvrage om alle vrijwilligers straks ‘een appeltje en een krentenbol’ te kunnen geven. 

,,Ik lag ziek op bed maar dacht meteen: het zal niet gebeuren dat dit gewoon doorgaat,’’ zegt Fennis over de voorgeschiedenis. Ze vernam dat de gemeente Amsterdam de zogenaamde Hoofdgroenstructuur, die nu het groen in de stad wettelijk beschermt, ten behoeve van ‘stadsontwikkeling’ wil vervangen door een ‘beleidskader’ dat veel minder bescherming biedt, die bovendien nog wordt beperkt via ‘allerlei geitenpaadjes’ en formele termen als ‘tenzij’.

,,Eerst zou daarover geen inspraak komen, maar toen hebben we tumult gemaakt en ik heb ingesproken: ‘Een boom is geen meubelstuk’, daar kun je niet flexibel mee omgaan. Het stadsdeel Noord heeft unaniem ‘tegen’ het beleidskader geadviseerd. Maar dat alles is door het stadsbestuur aan de kant gezet.’’

In haar ziekbed dacht ze: ,,Dan wil ik wel het initiatief nemen voor een referendum. Er waren nog maar 36 uur om daarvoor op tijd de vereiste 1000 handtekeningen bij elkaar te krijgen. Het werden er 18.000! Het stadshuis was geschokt.’’ 

 ,,En nu zijn we al een jaar aan het overleggen en regelen,’’ verzucht Fennis. Ze is Noorderling, ooit woonachtig in Schellingwoude, nu in Plan Van Gool. En op 6 juni is het zover: dan kunnen Amsterdammers voor het Europees parlement stemmen en tegelijk voor het daadwerkelijk beschermen van het groen in hun omgeving. 

De benodigde 10.000 handtekeningen voor de officiële aanvrage van een raadgevend stadsreferendum waren er ook in een mum van tijd. Om het referendum te organiseren tegelijk met de verkiezingen van 22 november was de tijd tekort (‘dan hadden we onze vakantie moeten opgeven, terwijl we als vrijwilligers als een half jaar fulltime bezig waren’), vandaar het samenvallen met de Europese verkiezingen waarbij de opkomst echter waarschijnlijk lager is. 

Aantal woningen verdubbelen

Fennis verheelt zich niet dat de initiatiefnemers grote obstakels moeten overwinnen: ,,’Hoofdgroenstructuur’: wie zegt dat woord iets?’’ Bovendien moeten kiezers ervan doordrongen zijn dat ze voor maximale groenbescherming juist ‘tegen’ moeten stemmen. En er zullen vast menen die het belang van woningbouw stellen boven het behoud van groen.” 

,,Maar is het echt nodig dat in het groen huizen gebouwd worden?’’ vraagt ze. ,,Ik denk het niet. Natuurlijk moeten er meer woningen komen. Alleen al in Noord is de ambitie het aantal woningen te verdubbelen tot 98.000, maar de vraag is: voor wie wordt gebouwd? In Paddington, het complex naast het stadsdeelkantoor spreekt niemand Nederlands! Amsterdammers kunnen het daar niet betalen. Gemeente en bewoners moeten het eerst eens samen hebben over: wat voor stad willen we? Een stad voor expats? Als je alleen dure huizen bouwt verdrijf je de Amsterdammers uit de stad.’’ 

Ze laat knikkers in een bakje vallen die spoedig over de rand tuimelen. ,,Zo komt er ook sowieso een dag dat die stroom nieuwe inwoners niet meer in de stad past. Kijk eens bij station Noord: het is toch misdadig om mensen zo op te hokken? Balkonnetjes op 15-hoog waar nooit zon komt! Dat is toch niet menswaardig? Dan is Noord geen goed huis voor de toekomst. Als dat de manier van bouwen wordt zal ik mijn 4 kinderen en 7 kleinkinderen ten allen tijde afraden in Noord te gaan wonen.’’ 

Amsterdams wethouder Van Dantzig zegt dat er door het nieuwe beleid juist meer groen bijkomt, maar dat vertrouwt Fennis niet: ,,Dan rekent hij alle bermen mee, de kunstgrassportvelden, zelfs die suffe bak water bij het stadsdeelhuis en ook allerlei zogenaamd ‘verticaal groen’ tegen de gevels, waar geen kind kan voetballen.’’

Een referendum is een democratisch middel, dat van overheidswege gesteund wordt, maar Fennis moet zelf administratief alle zeilen bijzetten om een kleine subsidie in de wacht te slepen teneinde tijdens de campagne behulpzame vrijwilligers straks te kunnen belonen met ‘een appeltje en een krentenbol’.

Ondertussen is ze ook in het geweer gekomen voor het behoud van 38 bomen langs de IJdoornlaan, bij waar de coronatent heeft gestaan. 

,,Het is een lullig taludje, maar het enige groen in het hele winkelcentrum. Er moet daar gebouwd worden maar waarom moeten die bomen dan de versnipperaar in? Ik zie ze als symbool en vecht mij er dood voor. Mijn hoop is door zulke kleine pilots verbeteringen teweeg brengen en laten zien dat het kan: grond reserveren voor groen.’’