Transformatie winkelbestand noodzakelijk om te overleven
CASTRICUM - De kop van dit artikel blijkt een advies dat al langer bestaat, maar waar in werkelijkheid nog weinig van is waar te nemen. Het advies aan de gemeente Castricum van de onderzoeksbureau Stec Groep is luid en duidelijk. “Maak werk van de transformatie van het winkelbestand in het Dorpshart, waarin ook Geesterduin een rol speelt.” Voorlopig is het gebleven bij het advies van 23 pagina’s, waarin duidelijk een kader wordt gesteld waar winkels gevestigd mogen zijn, onder de titel ‘Afwegingskader transformatie Castricum’.
De adviezen liegen er niet om. Er moet iets gebeuren rondom het Dorpshart, waarbij centralisatie van het winkelbestand een must blijkt. Zo niet, dan treedt vanzelf een uitsterfconstructie in werking en verdwijnen nog meer winkels en er leegstand ontstaat. Nu blijkt Castricum al op hoog niveau te staan, zo’n 13%, qua leegstand winkelpanden in het Dorpshart en Geesterduin. Dat is ver boven het landelijk gemiddelde van 5%. Een transformatie van winkels blijkt bij te kunnen dragen aan oplossingen, waarbij er geen sprake is van dwang, maar oplossingen moeten worden aangedragen door gemeente bij opheffing, uitkoop dan wel verplaatsing. Zo blijkt het aanbod voor dagelijkse boodschappen in het Dorpshart op 20% te liggen, Geesterduin op 53% en Torenstraat op 64% te liggen. Voor niet dagelijkse boodschappen is de verdeling 61% Dorpshart, 42% Geesterduin en 28% Torenstraat.
Advies
In de rapportage van Stec Groep wordt in eerste instantie al gesteld dat “Toekomst van de huidige winkelgebieden niet haalbaar is om alle gevestigde detailhandel in stand te houden”, waarbij de focus dus duidelijk moet liggen op het Dorpshart en Geesterduin. Buiten die twee gebieden zouden alleen woonwinkels, bouwmarkten/tuincentra welkom zijn. Door je te focussen op Dorpshart en Geesterduin, valt de Torenstraat eigenlijk buiten de boot en wordt het zogenaamde ‘Kernwinkelgebied’ begrenst door Dorpsstraat vanaf de Schoolstraat tot aan Verlegde Overtoom, Burgemeester Mooijstraat, Bakkerspleintje en Dorpsplein. Nieuwe plannen en uitbreidingen buiten dit kernwinkelgebied zijn daarbij ongewenst.
Mocht een bestaande winkel buiten de gewenste winkelstructuur verdwijnen, door beëindiging of verplaatsing naar kernwinkelgebied of Geesterduin, is dit een ontwikkeling die de gewenste structuur versterkt. Daarbij worden bij voorkeur afspraken gemaakt met de vastgoedeigenaar over een passende niet-winkel functie. Aanvullend daarbij is het advies om verplaatsing naar kernwinkelgebied Dorpshart en Geesterduin te stimuleren. De gemeente zou gebruik kunnen maken van de volgende instrumenten: verhuissubsidie, transformatiesubsidie, uitsterfconstructie en veegplan. Daarbij moet er een simpele mogelijkheid ontstaan om winkelpanden, buiten het kerngebied die leegkomen, om te bouwen naar appartementen. Er blijken nu al aanvragen te liggen die vanwege bureaucratische regels veel te lang onbenut blijven.
Via een ‘Marktanalyse’ wordt in het verslag ingegaan op de toekomstverwachtingen en aanbevelingen gedaan daarop in te spelen. Daarbij wordt de veranderde rol van de consument benadrukt, waarbij kleine centra relevant zijn voor de inwoner door het boodschappenprofiel en de nabijheid van voorzieningen. Daarbij speelt het complete winkelaanbod, openingstijden en aanvulling met cultuur, filmhuis en horeca een rol. Ook de toegenomen mobiliteit van consumenten, waar rekening moet worden gehouden met aanbod van kwaliteit en prijsverhouding.
Tijdens het toeristenseizoen is er genoeg aanbod van horeca en zelfs plaats voor nieuw ondernemerschap met kwalitatief onderscheid, waarbij vanuit de overheid meer promotie moet komen over het bezoeken van de gemeente Castricum. De detailhandel zal meer in moeten spelen op toeristisch vlak, met bijvoorbeeld streekproducten.
Samenvattend zijn de 23 pagina’s een uitdaging voor de gemeentelijke overheid de transformatie te versoepelen en in gang te zetten. Het Dorpshart van Castricum heeft voornamelijk een recreatieve winkelfunctie van kijken, vergelijken en ontmoeten. Om het Dorpshart aantrekkelijker te maken voor bezoekers uit de eigen gemeente, maar zeker vanaf buiten de gemeente, zal het een en ander moeten worden aangepast in de infrastructuur. De bereikbaarheid van de winkelgebieden in het Dorpshart zijn minimaal en achterhaald, zoals de inrichting van de Burgemeester Mooijstraat en Kerkplein.
Gelukkig bestaan hierover plannen in het project ‘Versterking Winkel- Verblijfsgebieden’, maar deze schreeuwen om uitvoering.
