Fluisterende molens in het Noordhollandse landschap

Nog steeds staan er 160 historische molens in het Noord-Hollandse landschap en circa 40 in provincie Utrecht. Honderd jaar geleden raakten ze, door de komst van stroom en stoom, in onbruik. Maar dezelfde molens kunnen ook een oplossing bieden voor de uitdagingen van de toekomst. Zij vertellen het verhaal van het omringende veranderende landschap in verleden, heden en toekomst. Voor het themajaar Ode aan het Landschap worden in mei 22 molens – tussen Noord-Holland en het Gooi – verlicht en is er een 22-delige podcast ontwikkeld met auteur en journalist Roos Schlikker als interviewer. Hierbij vertolkt Huub van der Lubbe de ‘stem van de Molen.’ Ook is er een route-app van de 22 molens met bezienswaardigheden op IZI-Travel in zeven routes te fietsen en is er een videoclip van alle molens gemaakt op de muziek gecomponeerd door Fluitsma & van Tijn. Voor iedere molen is een game in ontwikkeling.

Noordzeekust Route

Het Geheim Genootschap van Fluisterende Molens stuurt Roos Schlikker op onderzoek naar heden, verleden en toekomst van Noord-Holland. Ze gaat op weg en krijgt haar derde route: van Schoorl, naar ’t Zand, Sint Pancras en Alkmaar. Kortom, ze fietst langs de Noordzeekust. Ze wordt daarbij op weg geholpen door Michael van Buuren, ruimtelijk ontwerper bij Wageningen University & Research. Hij is mede-ontwerper van ‘de kaart van Nederland in 2120’. “Als je met goede ogen kijkt is het landschap een tijdmachine”. Roos ontdekt een nieuwe manier van duinbeheer, waarom het Klimduin in hartje Schoorl een liefdesduin is, het grootste aaneengesloten bloembollengebied, het Rijk der Duizend Eilanden en de geest van de Grote Geus.

’t Zand (gemeente Schagen), Molen de Hoop

Roos ontmoet de heer Zeeman. De familie Zeeman is al meer dan 100 jaar eigenaar van Korenmolen de Hoop. Deze molen toont de overgang van windenergie naar gemotoriseerd malen. Daarna ontmoet ze Freek van Klink, de jongste generatie in een bollenkweekbedrijf, midden in het grootste aaneengesloten bollengebied van Nederland. “De huizenbouw rukt op en daar zie in in de Wieringermeer die “prachtige”windturbines…Dat is net een kerstshow ’s avonds.

St. Pancras (gemeente Langedijk), Twuijvermolen

Roos ontmoet molenaars Suzanne Jong en Rob Basten die van de Twuiijvermolen een droomhuis maakten waar het oude en het nieuwe samensmelten. Daarna ontmoet ze Hans de Graaf die begin deze eeuw als wethouder betrokken was bij het terugbrengen van het water in het Rijk der Duizend Eilanden. Ër is in de jaren ’60 rigoreus tewerk gegaan dat er maar heel weinig cultuurhistorische elementen bewaard zijn gebleven. Dat was een andere tijd. Zo rond het jaar 2000 gingen er stemmen op om oude elementen terug te brengen.”

Alkmaar, molen de Viaan

Roos ontmoet de jonge molenaar Pedro Germes. De molen is vernoemd naar een strijder in de 80-jarige oorlog: De heer van Vianen, ofwel: de Grote Geus. Tegenwoordig strijdt de molenaar tegen de oprukkende bebouwing. Dat die strijd van alle tijdens is, vertelt Diederik Aten, historicus van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. “Al in 1589 komt de polder hier met een verordening dat het in een strook van 150 meter verboden is om hoge bomen of bebouwing neer te zetten.”

Schoorl, gemeente Bergen, Molen Kijkduin

Roos ontmoet molenaar Fred Prins. Ze ontdekt dat meel van de molen zeker in Coronatijd erg populair is. Daarna trekt ze met boswachter Samuelle van Deutekom het duingebied in. Hoe is het beheer van het duingebied veranderd in de afgelopen jaren? “we creeren natte duinvalleien. Dat zijn plekken waar water juist weer naar boven komt.”

Zie meer informatie voor de route en podcasts www.fluisterendemolens.nl. Ode aan het Landschap-nh: www.odeaanhetlandschap-nh.nl.