Onthulling raam en presentatie boek over verzetsman Harry Habraken
De meest dramatische gebeurtenis in de geschiedenis van het Sint Jacobs Godshuis in de Hagestraat - in 1437 opgericht als gasthuis voor pelgrims en later als katholiek wees- en bejaardenhuis - was de arrestatie van drukker Harry Habraken op zondag 18 maart 1945. Bijna een maand later, op 15 april, werd hij doodgeschoten. Precies 79 jaar later werd in aanwezigheid van zo’n vijftig nazaten het boek ‘Harry Habraken (1883-1945), Haarlemse drukker vermoord door de nazi’s’ van Jan de Roos gepresenteerd in wat sinds 1970 woongemeenschap Rosestock-Huessyhuis is. Voorafgaand was bij Habrakens voormalige woning naast de drukkerij aan de Antoniestraat 5 een glas-in-loodraam onthuld.
Herdenkingsraam
Dit Habraken-herdenkingsraam kreeg daar in 1949 al een plek, maar werd in 1972 naar elders overgebracht. Na het overlijden van een tante in Wijk aan Zee bleek het op haar zolder te liggen. Na meer dan vijftig jaar keerde het raam dankzij kleinzoon Frank Habraken weer terug op de plek waar drukker Habraken samen met schoonzoon Wim van der Linden door Duitse soldaten werd meegenomen.
Vroegmis
Harry’s vrouw Jeanne was zich net aan het klaar maken voor de vroegmis in de Spaarnekerk. Haar man lag nog in bed. De avond ervoor, schreef Wim kort na de oorlog aan zijn broer Johan ‘werd gezellig doorgebracht met operamuziek op de grammofoon waar vader zo veel van hield’. De volgende morgen kreeg het leven van de familie een tragische wending toen Duitsers na het inslaan van ramen het huis binnendrongen. Pas twee weken later bij een nieuwe zoekactie vonden de Duitsers een kist met illegaal drukwerk en wel op een zolder van het Sint Jacobs Godshuis.
St. Pancras
De arrestatie was het gevolg van verraad van Haarlemmer Ton Dorren, ontdekte de Haarlemse schrijver Jan de Roos. “Dorren zat kort in het verzet, maar wilde ervan af. In een vlaag vermoordde hij een verzetsvriend en vluchtte lopend naar Utrecht. Daar viel hij in handen van de Sicherheitsdienst. Hij noemde de namen van dertig verzetsmensen. Drie Haarlemse verzetsmannen hebben dat met de dood moeten bekopen. Directe aanleiding voor de executie was het opblazen door het verzet van een brug in St. Pancras. In dat dorp kwam er een eind aan het leven van de 62-jarige Harry Habraken, vader van elf kinderen.”
Pamfletten
Extra tragisch was dat hij gearresteerd werd voor het drukken van pamfletten die bedoeld waren voor na de bevrijding. Juist dat laatste konden de Duitsers niet verkroppen. Jan de Roos: “Harry Habraken was een diepgelovig man en een uitstekende typograaf. Zijn laatste uren bracht hij door met Piet van Bronkhorst, een communist uit Heiloo, die een ontroerend gedicht over hem schreef.”
Het boek ‘Harry Habraken (1883-1945), Haarlemse drukker vermoord door de nazi’s’ – een uitgave van uitgeverij Loutje - is voor € 22,50 te koop bij boekhandels in de regio.
