Nieuwe aanwinst Westfries Museum: zeventiende-eeuws kinderportret

Algemeen
Het zeventiende-eeuwse schilderij van een jongen en een meisje in een gefantaseerd tuinlandschap.
Het zeventiende-eeuwse schilderij van een jongen en een meisje in een gefantaseerd tuinlandschap. (Foto: WFM/Ronald de Jager)

HOORN - Het Westfries Museum heeft een zeventiende-eeuws dubbelportret van een jongen en meisje kunnen aankopen op een veiling bij Sotheby's: Twee kinderen in een landschap. Na restauratie hangt het nu in de schilderijengalerij als onderdeel van de prachtige portrettencollectie van het museum.

Het schilderij, een olieverf op doek van 145,6 x 109,7 cm, is van een anonieme schilder. Het laat een jongen en meisje zien, hand in hand voor een gefantaseerd tuinlandschap. Wat het werk aandoenlijk en zeldzaam maakt, is dat de kinderen glimlachen. In tegenstelling bijvoorbeeld tot de prachtige kinderportretten van Meyndert Merens, Cornelis Backer, de broertjes Seyms Coninck en de zusjes Veen in het Westfries Museum.

De nieuwe aanwinst bevond zich bijna honderd jaar lang, van 1910-2009, in de collectie van de uitgeversfamilie Scribner in New York. Waarschijnlijk heeft een lid van de familie Scribner het werk in 1910 in Parijs gekocht van de bekende Galerie Charles Brunner. In die tijd bevatte de collectie van de Parijse galerie een qua afmetingen vergelijkbaar werk: Jeune Garçon et jeune Fille au Paysage. Dat portret werd toen toegeschreven aan de Dordtse schilder Jacob Gerritsz Cuyp, die tal van vergelijkbare portretten schilderde.

West-Friese herkomst?

Honderd jaar later is de toeschrijving aan Cuyp op stilistische gronden achterhaald. Nu wordt het dubbelportret gezien als een werk dat in de Noord-Holland is gemaakt, waarschijnlijk in West-Friesland. Tot nu toe is het niet mogelijk daar een naam van een West-Friese portretschilder bij te vinden. Aangenomen wordt dat het werk tussen 1600 en 1650 is gemaakt. Na de aankoop door het Westfries Museum is het schilderij onder handen genomen door restaurateur Ronald de Jager en herkreeg het de frisheid van vier eeuwen geleden. Directeur Ad Geerdink is dolblij met de nieuwe aanwinst. "Het is tien jaar geleden ook al eens op een veiling by Sotheby's aangeboden. Toen grepen we ernaast, maar nu konden we het na onderhandelingen wel aankopen. Het moest echter wel worden gerestaureerd." De aanschaf en restauratiekosten samen kwamen uit op circa 26.000 euro. Zowel de aankoop als de restauratie werd mede mogelijk dankzij een bijdrage uit het Le Cocq d'Armandville-Plancken Fonds en een bijdrage van de Vrienden van het Westfries Museum. Geerdink is vooral gecharmeerd van het lieflijke tafereel. "Kinderen werden in de zeventiende eeuw geportretteerd als volwassenen. De meisjes met strikjes en een haarband of koket mutsje, de jongens in chic lakens pak en hoed. Ook hier, maar wat het aandoenlijk maakt is dat de kinderen hand in hand staan en je glimlachend aankijken." Het opvallende boeketje bloemen in de handen van het meisje heeft volgens de Hoornse kunsthistoricus John Brozius en conservator Cees Bakker een symbolische betekenis. "Het benadrukt het idee dat de kinderen, net als de rozen en bomen op een omheinde, gecultiveerde en vruchtbare bodem opgroeien. Daarmee wordt in de zeventiende eeuw de godvruchtige en godvrezende opvoeding bedoeld die kinderen van hun ouders krijgen."