In memoriam: Bram Uil was zijn beste kunstwerk

Algemeen
Kunst was voor Bram Uil ook levenskunst.
Kunst was voor Bram Uil ook levenskunst. (Foto: Henny Kok)

De euthanasie stond gepland voor maandag 9 januari, maar hij wilde de uitgave van zijn nieuwe boek nog meemaken, zei hij twee weken vóór die datum vanaf zijn ziekbed. Hij had pijn, maar wilde de presentatie van zijn laatste kunststukje bijwonen.

Door Kor Kegel

Zijn ogen stonden nog even doordringend. “Ik heb een sterk hart en mijn hoofd is in orde. Dat maakt dat het ziek zijn langer duurt,” zei hij gelaten. In de nacht van zaterdag op zondag jongstleden kwam hij op 75-jarige leeftijd te overlijden, thuis, boven tapperij Het Weeshuis, waar hij 24-uurszorg kreeg. Een halve eeuw geleden was hij een boom van een kerel, met een woeste kop haar, een imposante verschijning die grote invloed had op de muzikale ontwikkeling van drieduizend jongeren, want in de Quibus draaide hij platen die je op de radio hooguit hoorde in de Lexjooo van Veronica’s Lex Harding.

De Quibus, dat was het jongerencafé aan de Lange Haven dat hij in september 1974 opende met de zusjes De Jonge en Peter Pijpers. Het café bestaat nog steeds, als podiumcafé De Graauwe Hengst. In die tijd was het de stamkroeg van de krakers van Aksiekomitee De Laan en van beeldend kunstenaars en er ging zo’n wederzijdse invloed van uit, dat Bram Uil een fulltime multimediale artiest werd, een wandelend kunstwerk met zijn steevast doordachte outfit en haardos. Als je Bram Uil op straat tegenkwam, was je getuige van een performance. En dat was het sublieme. Niet gespeeld. Zo was hij.

In 2003 gaf Stichting Musis een boek uit, ‘Niet van horen zeggen’, waarin heel veel wapenfeiten van Bram Uil opgeschreven waren uit de periode 1972-1982. Zijn betrokkenheid bij de Goudsbloem, de oprichting van de Rechtswinkel Schiedam, zijn kolderieke sollicitatie naar de functie van museumdirecteur als opvolger van Hans Paalman. Hij wist dat hij niet aangenomen zou worden, maar hij zag er aardigheid in om het museumbestuur te dwingen tot een stevige argumentatie waarom niet. Samen met Aad Sprong organiseerde hij in het Stedelijk Museum Schiedam de tentoonstelling ‘Voor het leven getekend’. Het bracht internationaal befaamde striptekenaars naar Schiedam.

Op maandag 6 maart vertoonde Bram Uil zich voor het laatst in het openbaar in De Windwijzer in Vlaardingen. Hij had een foto ingezonden voor de door Beaty Czetö samengestelde expositie ‘Kwetsbare vrijheid’ in het teken van de Geuzenmaand.