‘Ik heb mijn vader met het samenstellen van deze tentoonstelling opnieuw leren kennen’

Algemeen
Met bewondering kijkt dochter Tatjana Brinkman naar een zelfportret gemaakt door haar vader uit 1980 en hij gaf het als titel mee Gevangene in zijn eentje.
Met bewondering kijkt dochter Tatjana Brinkman naar een zelfportret gemaakt door haar vader uit 1980 en hij gaf het als titel mee Gevangene in zijn eentje. (Foto: Peter Spek)

Tatjana Brinkman spreekt met liefde over haar vader Willem Brinkman en uit haar grote bewondering voor zijn werk, dat hij heeft geleverd als kunstschilder, ceramist en kunstverzamelaar- en handelaar. Was de Vlaardinger tijdens zijn leven al in binnen- en buitenland een gerespecteerd kunstenaar, dat is na zijn overlijden in 1983 alleen maar gegroeid. Zijn meest bijzondere werken zijn nu te zien op de vorige week vrijdag geopende tentoonstelling ‘Kijken op gevoel’ in het Museum Vlaardingen.

Door Peter Spek

“Ik heb mijn vader met het samenstellen van deze tentoonstelling opnieuw leren kennen”, zegt Tatjana Brinkman liefdevol. Maar de totstandkoming van dit overzichtswerk van Willem Brinkman, die een groot deel van zijn leven aan de Vlaardingervaart heeft gewoond en gewerkt, is ook bijzonder. “In 1954 werd in Vlaardingen een Paletmanifestatie gehouden, een schilderwedstrijd met een tentoonstelling met als thema Vlaardingen, zoals het was, zoals het is en zoals het werkt. Ik wist dat mijn vader daar ook een schilderij voor had gemaakt en aangeleverd. Zijn bijdrage aan de Paletmanifestatie betrof een schilderij met als titel ‘Huisje aan de Vaart’ en dat leverde voor veel Vlaardingers een herkenbaar beeld op.
Vorig jaar werd ik gewezen op het feit, dat het Museum Vlaardingen werken uit die tijd zocht om opnieuw tentoongesteld te worden. Zo kwam ik in contact met Frank de Hoog, de conservator van het museum en ik leverde hem het schilderij van het huisje aan de Vaart”, zegt Tatjana Brinkman. Het is daarna allemaal heel snel gegaan. “Wij raakten in gesprek en Frank de Hoog wilde meer weten over het werk van mijn vader. Ik was op dat moment al aan het werk om de schilderwerken van mijn vader te digitaliseren en er foto’s van te maken. In mijn achterhoofd schuilde al het idee om alle werken af te staan aan het Vlaardingse gemeentearchief. Hij maakte in zijn leven zo’n zeshonderd doeken en die stonden allemaal opgeslagen, bij mij en bij mijn zus Conchita.” Toen Frank de Hoog het verhaal hoorde van Tatjana Brinkman, over het werk van haar vader en daarbij zijn levensverhaal, was dat aanleiding om eens te denken aan een overzichtstentoonstelling van deze een beetje vergeten Vlaardingse kunstenaar.
Tatjana Brinkman duikt nog even in de geschiedenis van het leven van haar vader. “Mijn vader en zijn grootvader waren huisschilder, maar uit een notitie die ik vond over zijn jonge jaren blijkt dat zijn vader aanvankelijk een opleiding tot kunstschilder volgde. Hij beschrijft daarin dat mijn vader op zondagmorgen een doekje met punaises op de deur prikte en begon te schilderen en hoe hij achteruitlopend met geknepen ogen naar het doekje keek en mijn moeder dan zuchtend zei: schiet het al op Willem. Als je de boel maar kunt opruimen als er iemand komt. Er kwam nooit iemand.”
Dat waren de eerste stappen van Willem Brinkman richting een later gevierd kunstenaar met hoogte- en dieptepunten. Bij het samenstellen van deze overzichtstentoonstelling ontdekte Tatjana Brinkman vele stijlen van haar vader. “Zijn oeuvre kent een breed scala. In zijn beginperiode tast hij verschillende stijlen af, van figuratief tot impressionistisch werk tot het surrealisme. Later, in de jaren zestig, laat hij zich inspireren door de abstracte schilderkunst. In de laatste periode van zijn leven van 1970 tot begin 1983 komt het surrealisme van zijn beginperiode weer terug maar nu verbonden met de tijd waarin hij leeft, waarbij de liefde voor natuur gezien vanuit zijn atelier aan de Vlaardingervaart altijd een grote rol heeft gespeeld.”
Tatjana Brinkman heeft nog een anekdote, dat een mooi tijdsbeeld schetst. “Na de oorlog is er geen droog brood meer te verdienen met zijn schilderijen. Hoewel schilderen zijn grote passie is vult mijn vader zijn inkomsten aan met Pottenbakkerij De Spin die hij in 1949 opstart aan ‘t Hoofd. Hij richt zich op het maken van kunstvoorwerpen, maar ziet al snel dat hij het commerciëler moet aanpakken. Hij krijgt een lucratieve opdracht van de Schiedamse Stokerij Rijnbende. De zaken gaan goed, maar op een ochtend drijft er duizend liter likeur op de vloer. Mijn vader wordt hier verantwoordelijk voor gesteld, maar uit onderzoek van TNO blijkt dat de bliksem in de klei is geslagen, waardoor de samenstelling van de klei is veranderd met als gevolg dat de grote partij likeurkruikjes is gaan lekken. Mijn vader betaalt de schade maar zijn onderneming gaat failliet.” De tentoonstelling van de werken van Willem Brinkman is nog te zien tot 12 februari 2023.