Werkmeester Anthony Damasco uit Hoorn met pensioen
HOORN - De laatste keer die fluorgele jas aan, de laatste keer tosti’s bij de koffie, de laatste met de prikploeg door het Julianapark of in de Siriusstraat. Veel deelnemers van dagbesteding Reakt kunnen het zich nog niet voorstellen, maar het is echt waar: vrijdag 8 maart ging Anthony Damasco met pensioen. “Mijn voornaamste werkgereedschap zijn mijn oren. Gewoon luisteren naar iemand maakt een groot verschil.”
Door Sabina Posthumus
Helpen is vaak eenvoudiger dan je denkt
Anthony werkte de afgelopen acht jaar als werkmeester, eerst bij DonkerGroen in Haarlem en Actief Talent in Hoorn, dat later werd samengevoegd met Reakt, de dagbesteding voor mensen met psychische problemen en/of verslavingsachtergrond. Een zware baan? Niet voor Anthony. “Het is prachtig dat we mensen kunnen helpen om wat van hun leven te maken. Dat begint bij het stellen van doelen. Weet wat je wilt en laat je niet afleiden. Elke dag werken kan daarbij helpen.”
Elke dag ging hij met een ploeg deelnemers van Reakt zwerfvuil opruimen in Hoorn. Soms vond hij zelf mensen die mee konden helpen met zijn ploegje. “Een tijd geleden woonde een groep dakloze mensen in tentjes in de groenstrook langs de A7. Ik ging er naartoe, bracht ze koffie of eten. Ik keek naar de plek waar ze slapen en leven, meestal was het een bende, en ik vroeg of ze die rommel wilden opruimen. Ja, zo ben ik: recht voor z’n raap. En ik zei dat ze met me mee konden om papier te gaan prikken. Dan verdienden ze weer een paar euro, en ze zijn een dag bezig. Op die manier leggen we contact, ik steek m’n hand uit naar mensen.”
Mager en vuil
Hij weet hoe het is om niks meer te hebben, want hij was zelf ruim tien jaar verslaafd en dakloos. “Ik was mager en mijn kleren waren vuil. Ik woonde op straat en was alleen maar bezig met drank en drugs. Ik hield me bezig met criminele zaken, zat zelfs een tijd in de gevangenis.” Op het absolute dieptepunt zat hij in de wachtkamer in het ziekenhuis. “Mijn ex, de moeder van mijn kinderen, was net overleden. Ik zat in de wachtkamer, mijn kinderen ook, maar we zaten niet bij elkaar. Ik hoorde ze praten: nu is mama er niet meer, wat moeten we doen? Ik wist: ik moet voor ze gaan staan, ik moet er voor ze zijn. Maar zoals ik er toen aan toe was, kon ik dat niet.”
Nog zo’n moment van de waarheid: na nachten doorhalen zat hij op een bankje op het station. “Om me heen zag ik mensen naar de trein lopen om naar hun werk te gaan. Ik zat daar te bibberen, ik had nachten niet geslapen. En ik realiseerde me: dit wil ik niet meer. Ik ben in één rechte lijn naar de Brijder gelopen. Gelukkig kon ik meteen opgenomen worden om af te kicken. Na negen weken detox was ik van m’n verslaving af.”
Alleen op je kamer
Maar dan begint het pas, vertelt hij. “Je moet een doel hebben, dat was me bij de Brijder ook wel verteld. Maar wat is dat doel? Daar zit je dan, alleen op je kamer.” De mensen waar hij mee om ging, wilde hij niet meer zien. Zijn relatie had hij verbroken: zij bleef gebruiken, hij was daar juist mee gestopt, dat werkte niet. Bij zijn familie kon hij niet aankloppen en de band met zijn kinderen was ook niet goed. “Een vriend nodigde me uit om mee te gaan naar Reakt, dat toen nog Actief Talent heette. Dan heb je in elk geval overdag wat te doen, zei hij. Ik voelde me er direct thuis. Het gaf me elke ochtend een reden om op tijd op te staan en elke avond een reden om op tijd weer te gaan slapen.” Hij paste zo goed bij de organisatie, dat hij al snel meer verantwoordelijkheid kreeg. “De werkmeesters wisten: als ik zeg dat het goed komt, dan is dat ook zo. Daarom kon ik voor DonkerGroen aan de slag, de ploeg die plantsoenen verzorgt vanuit Reakt Haarlem.” Zo groeide zijn takenpakket, en daarmee zijn zelfvertrouwen. “Achteraf heb ik me daar wel eens over verbaasd. Ik sprak er laatst over met mensen die me toen hebben begeleid. Ze zagen iets in me wat ik niet in mezelf zag. Die Anthony van vroeger, dat ben ik niet meer. In allemaal kleine stappen ben ik geworden wie ik altijd al was.”
Dag en nacht bellen
Na een aantal jaar als deelnemer krijgt Anthony in 2016 een vaste baan als werkmeester. Ervaringsdeskundig, zoals dat zo mooi heet, met meer dan genoeg motivatie om een verschil te maken voor de deelnemers. Dat doet hij op een andere manier dan zijn collega’s. “Deelnemers kunnen me dag en nacht bellen. En dat doen ze. Ik probeer altijd te helpen. Die hulp is vaak eenvoudiger dan je denkt. Mijn meest waardevolle gereedschap: mijn oren. Gewoon luisteren naar iemand maakt een groot verschil. Dan kan voorzichtig het gesprek op gang komen. Ik focus me niet op het verleden of op de problemen. Ik zeg altijd: we weten wat het probleem is, laten we liever praten over de oplossingen.” Soms lukt dat, dan kiezen deelnemers ervoor om te stoppen met drugsgebruik en de boel weer op de rit te krijgen. Anthony neemt ze mee in de bus met zijn papierprikploeg, zoekt plekken waar ze kunnen werken en blijft vooral luisteren naar hun verhalen. “Soms valt iemand terug. Niks aan de hand. Je hebt vallen en opstaan, zeg ik dan, dus moet je nu weer opstaan. We blijven het gewoon proberen.”
Hij is bescheiden over zijn inzet, maar collega’s vertellen een ander verhaal. “Hij zou een lintje moeten krijgen”, vertelt een collega. “Hij brengt eten en warme kleren naar mensen die buiten slapen. Toen hij hoorde dat de dochter van een verslaafde deelnemer jarig was, ging hij samen met die deelnemer een cadeautje kopen. Een andere deelnemer wilde naar een uitvaart, maar had geen vervoer of familieleden die konden helpen. Anthony ging gewoon met hem mee. Met dat soort kleine gebaren maak je een groot verschil. En dat weet Anthony heel goed.”
Bijna twaalf jaar nadat hij trillend op een stationsbankje zat, ziet Anthony’s leven er totaal anders uit. Een huis, een nieuwe relatie, het contact met zijn kinderen is verbeterd. En nu: pensioen. “Stilzitten, dat kan ik nog steeds niet. Ik ga wel iets doen. Maar bij Reakt sluit ik het werken nu af.”
