Dodenherdenking Opmeer

Algemeen
Short Stirling monument in Opmeer.
Short Stirling monument in Opmeer. (Foto: aangeleverd)

Nederlanders zijn 4 mei om 20.00 uur twee minuten stil tijdens de Nationale Herdenking. Dan herdenken zij allen -burgers en militairen- die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Deze herdenking krijgt een extra lading nu er zoveel Oekraïense vluchtelingen in Nederland zijn. De oorlog is niet meer zo ver van je bed.

In de gemeente Opmeer staan drie oorlogsmonumenten waar inwoners herdenken. 

Het ‘Short Stirling-monument’ bestaat uit een propellervin van de Britse Short Stirling bommenwerper waarvoor een stalen V-vorm staat. Hierin is een plaquette verwerkt, met kaarten van Engeland en Nieuw-Zeeland en de namen van de slachtoffers van de vliegtuigcrash. Het monument is geplaatst in het park aan de Glazen Wagen in Opmeer.

Het oorlogsmonument in Spanbroek bestaat uit twee zwarte plaquettes, ingemetseld aan weerszijden van de poort van de kerk aan de Hertog Willemweg.

Het oorlogsmonument in Hoogwoud bestaat uit een sculptuur van een vogel, die het wapen van de voormalige gemeente Hoogwoud vasthoudt. Het beeld is op een gemetselde bakstenen zuil geplaatst, waarop een bronzen plaquette is aangebracht. Het monument staat tegenover het voormalige raadhuis aan de Burgemeester Hoogenboomlaan.

Route

Maar dat is niet alles van de gemeente te bieden heeft. Meer weten over verhalen uit de Tweede Wereldoorlog uit de gemeente Opmeer? Pak de fiets en doe de historische fietsroute. Om iedereen in de gelegenheid te stellen de route te rijden op een zelf te bepalen moment is een boekje gemaakt. Dit is te vinden op https://www.opmeer.nl/fietsen-langs-oorlogsmonumenten/ . De route begint in het centrum aan Koninginneweg 85, vervolgens fietst men naar het monument en gedenksteen Aurora. In de voormalige melkverwerkingsfabriek Aurora was in de laatste oorlogswinter de gaarkeuken gevestigd. Inwoners van Obdam, Zuidermeer, Spierdijk, Hensbroek, Hoogwoud, Benningbroek, Sijbekarspel, Spanbroek en Opmeer maakten daar gebruik van. 

Vliegtuig

Bij een bezoek aan de begraafplaats aan de Hertog Willemweg staat men stil bij vijf vliegeniers uit het Gemenebest die daar zijn begraven. Zij zijn in hun vliegtuig neergestort in Zandwerven. Drie van hen kwamen uit het Verenigd Koninkrijk en twee uit Australië. De route volgt naar Spanbroekerweg 28 waar het gemeentehuis van Spanbroek was gevestigd. Daar lagen de felbegeerde voedselbonnen en persoonsbewijzen opgeslagen. 

Aan Spanbroekerweg 22 zit ook een verhaal vast. Dit was het woonhuis van Cor Dijkstra. Hij had een onderduiker in huis en werd daarom opgepakt. De boerderij van Jan Groot Stam stond aan Zandwerven 33. Op zijn weiland stortte op 13 juni 1944 Lancaster ED 938 neer. Vijf bemanningsleden konden het vliegtuig niet meer verlaten en kwamen om.

Verzet

Aan de Zomerdijk 28 woonden Piet en Afra Schipper met hun gezin. Vanuit deze boerderij werd de organisatie van het verzet geleid. Hun zoon Hil was coördinator van het afwerpterrein: C.A.T. (Commandant Afwerp Terrein). Ook de knokploeg vond hier onderdak, deze groep bestond soms uit twintig mannen. Dit waren onderduikers aangevuld met jongeren uit het dorp. 

Pak de fiets

Download het boekje op de site van de gemeente Opmeer en leer wat er in de omgeving is gebeurd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Waar staat ‘Mandrill’ voor? Waar vonden droppingen plaats? Wie waren Cees en Grietje Schipper en waarom kregen zij de Yad Vashem onderscheiding uitgereikt? Waar werd het blad ‘Vrij Nederland’ gedrukt? Wat gebeurde er allemaal in het huis van de familie Eitjes aan de Spanbroekerweg? Waar stond het noodziekenhuis en wie stond aan het hoofd van de ondergrondse? Aan wie heeft de A.C. de Graafweg zijn naam te danken? En wat heeft de Koningshoeve te maken met het verzet?

Fiets de historische route en kom het allemaal aan de weet. De drie oorlogsmonumenten worden bezocht en tal van andere plaatsen in de gemeente Opmeer die een belangrijke rol speelde in de Tweede Wereldoorlog. Een hele leerzame fietsroute.