Nieuwendammerkerk al 175 jaar belangrijk baken in dorpsgemeenschap
Het kerkgebouw aan het Bredekerkepad in Nieuwendam werd exact 175 jaar geleden in gebruik genomen. De precieze datum is 18 februari en op die dag zal er dan ook een viering worden gehouden. Om 10.00 uur wordt er een feestelijke dankdienst gehouden en aansluitend van 13.00 tot 15.00 uur is de kerk open.
Door Wim Gortzak
In 1544 had Zunderdorp een nederzetting/haven aan het IJ Soserendam genoemd. Karel V liet er een dam aanleggen om het achterland tegen het water te beschermen. Dit was de nieuwe dam. De naam Nieuwendam ontstond. Hier woonden ongeveer 700 mensen waarvan er ongeveer 300 lid van hervormde kerk waren.
Vanaf de reformatie tot 1627 behoorde men tot de kerk van Zunderdorp en daarna tot 1635 tot Buiksloot. In dat jaar werd dominee Van der. Veer beroepen en werd Nieuwendam een zelfstandige gemeente. De dominee maakte zich sterk voor een eigen kerkgebouw. Omdat de gevraagde subsidie werd afgewezen moest de gemeente zelf het geld bij elkaar halen.
In 1643 werd door Cornelis Buerman als vader en voogd van zijn dochter Griet Cornelis die weduwe was van Cornelis Pieterzn Schaep een stuk land ten geschenke gegeven om er een kerk op te bouwen en een begraafplaats aan te leggen. In 1644 werd de kerk gebouwd. Deze had naast het kerkinterieur een luidklok uit 1644 en een documentenkist uit 1655.
De ‘tijd’klok werd in 1744 bij het 100 jarig bestaan aangebracht. Een orgel werd pas op 7 september 1800 ingewijd. In de kerk was een gebrandschilderd raam dat in 1644 door de stad Alkmaar werd geschonken. In 1644 werden ook door Suijderwoude, Sunderdorp, Ransdorp, Amsteldam, de Amsterdamse Admiraliteit, Haarlem,de Prins van Orangien, Monnikendam, Edam Purmerend en Broek vensters geschonken en één in 1645 door Hoorn.
In 1847 waren de muren en het fundament zo bouwvallig dat er besloten werd de kerk te slopen en een nieuwe kerk te bouwen. De kosten werden geraamd op 11.000 gulden. De gemeente Nieuwendam droeg 3.000 gulden bij voor de bouw van de toren. In deze kerk kwam een bijzondere kapconstructie die ontwikkeld was in Engeland. Kort voor de kerkbouw is deze constructie toegepast in het paleis aan de Kneuterdijk.
Een deel van de inventaris zoals preekstoel, luidklok, tijdklok en documentenkist uit de oude kerk werd meegenomen. In de kerk kwam in 1849 een nieuw uniek orgel. Dit is het enige door Hoffmeijer gebouwde kerkorgel.
In1969/1970 is het interieur van de kerk goed onderhanden genomen. Muren werden gerepareerd en de banken werden door stoelen vervangen. In 1993 moest het fundament worden vervangen.
Het orgel werd in 2009/2010 gerestaureerd waarbij het weer zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat werd gebracht. In 2022/2023 is de toren door de gemeente Amsterdam gerenoveerd.
Voor dit artikel heeft Wim Gortzak gretig gebruik gemaakt van de door de heer P. Oost-Indië in 1999 over dit onderwerp in het kerkblad geplaatste stukjes en andere boeken, artikelen en publicaties.
Viering
Op 18 februari wordt om 10.00 uur een feestelijke dankdienst gehouden. Aan deze dienst werken de koren Quo Vadis, het Nieuwendammerkerkkoor, het vocaal kwartet L.A.R.K, de Nieuwendammer Cantorij en de Vesper Cantorij mee.
Van 13.00 tot 15.00 uur is de kerk open. De gasten kunnen dan oude beelden en foto’s bekijken, (oude) vrienden ontmoeten, eventueel een kaarsje branden en naar het orgel luisteren waarop organist Peter Rigter van tijd tot tijd de mooie klank van het orgel zal laten horen.
De kerk is via het hek en tuin rolstoel toegankelijk. Het adres is Bredekerkepad 6-8 in Nieuwendam. Te bereiken met bus 35. Iedereen is van harte welkom.
