‘Panorama van Schiedam?’ volgens Roger Pluijm

“Het Stedelijk Museum heeft tijdelijk een Schiedam-schilderij van Jacob Maris in bruikleen. Een paar weken terug kocht ik een soortgelijk schilderij. Naar mijn gevoel schat ik het schilderij van rond 1960. Aanvankelijk ben je geneigd te zeggen: panorama van Schiedam, gezien vanaf landgoed ’s Graveland, bij de Schie, daar waar de voormalige boerderij van Meijer was - het Hollandiaterrein.

Gezien het weidse panorama, de volgorde van gebouwen, kerktorens en molens, zal het geschilderd zijn ver vanuit de Kethelpolder, mogelijk ten noorden van de Poldervaart, ergens bij de spoorbrug of het Windas. Het water in het midden van het schilderij, stelt dan op een of andere manier mogelijk de Poldervaart voor, een nogal vrije voorstelling. 

Noordmolen en Poldervaart

De optiek kan ook bepaald zijn vanuit omgeving Bijdorp of Groenoord. In dat geval zou de linkermolen bijvoorbeeld de Noordmolen kunnen voorstellen. Het water in het midden zou dan voorstellen, de Poldervaart, met vaag daarachter een mogelijke duiding van de portalen van de spoorlijn naar Hoek van Holland.

Naar het leven of fantasie?

Op het schilderij zien we van links naar rechts: een molen, in ruststand, daarachter mogelijk het opdoemen van de Hema-flat of de Grensflat; dan de Singelkerk (basiliek), de Hollandiafabriek, de Sint Liduina- of Frankelandsekerk, en de Grote Kerk. De rokende schoorstenen duiden op die van Pernis, niet die van het Zwart Nazareth van weleer. Op de voorgrond, een boerderij - naar het leven of fantasie? Dit laatste geldt overigens voor een groot deel van de compositie.”

(N.B. Dit zijn mijn eigen bevindingen.)