25 jaar sinds Westland blank stond: hoe voorkomen we herhaling?

Op zondag 13 en maandag 14 september 1998 viel er meer dan 115 millimeter regen binnen vierentwintig uur. “Je zag geen verschil meer tussen land en sloot”, herinnert tuinder Rinus Noordam aan de Oostbuurtseweg in De Lier zich. Die maandag wilde hij net de vloer gaan storten van zijn nieuwe kas. Dat plan ging niet door; in plaats daarvan moest hij een strijd leveren tegen het water. 

Je zag geen verschil meer tussen land en sloot

“Op diverse plaatsen maakten we doorvoeren onder de voet (van de kas, red.) door, zodat het water kon wegstromen. Ook hebben we nog een extra pomp geplaatst om het water af te voren.” Rinus had geluk, vindt hij: zijn perceel ligt vrij hoog in de Dorppolder. Andere tuinders hadden dat geluk niet, wat betekent dat er ook oogsten verloren gingen. “Als een plant meer dan vierentwintig uur met zijn wortels in het water staat, kun je het eigenlijk wel vergeten. Een plant heeft zuurstof nodig.”

Noodpompen

Maaslandse Nieske Dijkshoorn, melkveehouder in Midden-Delfland en tegenwoordig fractievoorzitter van BBB Delfland, was erbij toen de wateroverlast plaatsvond. “Zondag bleef het maar regenen. Op maandag stond de hele polder blank. We moesten de koeien met veewagens naar binnen brengen, terwijl ze normaal eind oktober naar binnen gaan. Later kwamen er noodpompen. De weg tussen Maasland en Schipluiden was afgesloten, want de pompleidingen lagen over de weg.”

Doorgebroken dijk

De wateroverlast liep uit op een crisis: “De gemalen van ons waterschap konden de hevige buien niet aan. Het toenmalige dijkleger werd ingezet en zwakke plekken in dijken werden allerijl versterkt met zandzakken. In De Lier brak zelfs over honderd meter een dijk helemaal door.” De schade in het Westland werd geschat op 100 miljoen gulden.

Een fotocollage in de Westlandsche Courant, waarmee een jaar na de crisis werd teruggeblikt.

Een van die grote bergingen is de Wollebrand

Delfland nam direct tientallen maatregelen om het gebied in de toekomst beter te kunnen beschermen tegen extreme regenbuien. “Zo werd de pompcapaciteit vanuit de boezem naar zee verdubbeld. Verder werden de kanalen verbreed en werden in het achterland grote bergingen aangelegd.” Een van die bergingen is de Wollebrand, tussen het boezemwater de Zweth en de Veilingroute. Bij grote regenval kan dit ingezet worden om 225.000 kubieke meter water op te vangen. In 2011 werd de Wollebrand voor het eerst ingezet als waterberging.

Stilstaan bij wateroverlast

BBB Delfland staat 13 en 14 september stil bij de wateroverlast van vijfentwintig jaar geleden, om meer waterbewustzijn te creëren onder burgers. Fractievoorzitter Dijkshoorn: “Wij vinden het belangrijk dat burgers beseffen wat Delfland doet en wat zij zelf kunnen bijdragen aan beter waterbeheer. Wij streven ernaar, dat in nieuwe wijken en bedrijventerreinen zowel burgers als bedrijven maatregelen treffen om water zoveel mogelijk ter plekke op te vangen. Aan verstening van de percelen en erven moeten maximale normen worden gesteld, gerelateerd aan de oppervlakte.”

Een van de speerpunten van BBB Delfland is dat hemelwater wordt opgevangen en het regenwater wordt afgekoppeld van het riool. En: “Bij ruimtelijke plannen, het bouwen van woningen en bedrijven en infrastructuur, vinden wij dat de wateropgave voorop moet komen te staan.”

Hemelwaterverordening

Het Westlands college van B en W maakte donderdag 7 september, los hiervan, plannen bekend om voortaan te verplichten, via de zogenaamde Hemelwaterverordening, dat bij alle nieuwbouw vanaf de start rekening wordt gehouden met hevige regenval, door een bepaalde hoeveelheid regenwater te kunnen opvangen op eigen terrein: denk bijvoorbeeld aan een grindbed, een verdiept deel in de tuin of buitenruimte of een groenblauw dak.

Rainlevelr

In Westland vinden er intussen veel projecten plaats om slim om te gaan met regenwater. Een voorbeeld is Rainlevelr: hierbij dragen glastelers vrijwillig bij aan droge voeten door vóór een zware bui ruimte te maken in hun hemelwaterbassin of silo. Het Hoogheemraadschap van Delfland informeert de deelnemers over de neerslagverwachting en laat weten wanneer meer ruimte nodig is. Hiervoor vergoedt Delfland eenmalig de extra benodigde voorzieningen. Daarna onderhoudt de teler ze zelf. Dijkshoorn besluit: “Rainlevelr draagt - samen met andere maatregelen tegen wateroverlast - bij aan het opvangen van zwaardere buien in de toekomst. Tekort aan gietwater bij droogte en wateroverlast zijn twee kanten van één medaille.”