Rapport: Jonge, net aangeplante bomen sterven snel in Westland

door Evelyne Lammerding

Natuurlijk Delfland kreeg in 2021 spontaan veel meldingen over dode bomen in Westland. Het viel Westlanders op dat voornamelijk veel jonge boompjes er op uiteenlopende plaatsen doods bijstonden. De meldingen vormden voor de natuurorganisatie de aanleiding om de situatie in Westland nader te onderzoeken. Jan Voogt publiceerde de onderzoeksresultaten in het rapport ‘Dode bomen in Westland’ van Natuurlijk Delfland. Voor het onderzoek zijn bomen op verschillende plekken in Westland door het hele jaar 2022 bekeken. Op sommige locaties werden de bomen al wat langer in de gaten gehouden.

“Verdrietig,” reageert Natuurlijk Delfland-voorzitter Geert van Poelgeest. “Er is veel energie gestoken door de kweker om de boompjes te kweken. Dat doet een kweker met veel liefde en de boompjes zijn ook met veel liefde geplant door de gemeente. En dan gaan ze zo snel dood.”

Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat veel jonge aanplant en ook verplaatste bomen, snel sterven in Westland.

Nieuwbouw

Veel van de analyses zijn gedaan in nieuwbouwwijken met jonge aanplant. De nieuwe wijk Molensloot in De Lier bijvoorbeeld is zo’n onderzoekslocatie. De bomen aan de Duitslandlaan daar zijn ruim vier jaar geleden aangeplant. Het gaat om zwarte tupelobomen. Deze bomensoort is de ook op veel andere plaatsen in Westland geplant.

Uit de observatie aan de Duitslandlaan blijkt dat de bomen al een jaar na aanplant verdorde bladeren en kale takken heeft. Na ruim een jaar werden vijf bomen vervangen voor nieuwe zwarte tupelobomen. Ook deze hadden binnen enkele weken verdorde bladeren. Dezelfde constatering bij deze bomen is in Naaldwijk gedaan, maar hier ondergaan ook inheemse bomensoorten een zelfde lot.

De zwarte tupeloboom staat voor de rapporteur symbool voor de oorzaak van de slechte groei en het sterven van jonge bomen. Nederland kampt de laatste jaren met langere periodes van droogte. Dat is slecht voor de groei van jonge bomen. Die zijn nog niet diep genoeg geworteld. Bij de eerste tekenen van droogte leggen zij het af, net zoals verplante bomen. De zwarte tupeloboom komt oorspronkelijk uit moerassig gebied in Noord-Amerika en is daarom extra droogtegevoelig.

Ander voorbeeld voor de gevoeligheid van bomen voor droogte vinden de onderzoekers in Wateringen. In de Zwethzone zijn op grasland verschillende zilverberken geplant. Ook deze zijn kaal en volgens de onderzoekers vermoedelijk dood.

De zilverberk is extra gevoelig voor droogte, doordat deze boom oppervlakkig wortelt. De lijsterbes en de els in de Zwethzone doen het volgens de observatie wel goed. Die veren na vochtige perioden weer op.

Langs de complete Westlandroute staan bomen zonder blad of met uitgedroogde bladeren. Aan de soort kan het volgens het rapport niet liggen; het gaat hier om inheemse soorten waarvan verwacht mag worden dat die goed aarden. Toch overleven ook deze bomen niet.

De omgeving - grote, kale grasvlakten - is daar volgens het rapport debet aan. De open gebieden trekken veel warmte aan en jonge bomen hebben te weinig water tot hun beschikking.

Verdroging

De onderzoekers concluderen dat verdroging de grootste oorzaak is voor bomenuitval. Ook in Naaldwijk en in Maasdijk is op veel plekken geconstateerd dat bomen sterven of verdorren door gebrek aan water.

De manier van bewateren kan de boel verbeteren. Waterzakken die aan bomen vastzitten en de bomen regelmatig bedruppelen, helpen. Dat blijkt bijvoorbeeld aan de Nederlandstraat in De Lier waar jonge aanplant het wel redt. Verder moeten bomen volgens het rapport minimaal twee groeiseizoenen water krijgen.

Tenslotte is het verstandig te kijken of een uitheemse boom geschikt is voor het klimaat voordat hij wordt geplant. Als het na droge perioden langdurig regent, komen inheemse bomen makkelijker terug, stellen de onderzoekers. Zij wijzen op de goede staat van onder meer de es en de wilde appel aan de Lierse Oostelijke randweg.

Natuurlijk Delfland heeft het rapport aangeboden aan de gemeente Westland. De vereniging roept Westlanders op melding te blijven doen van verpieterde bomen.