Een opleving voor de Vlaardingse Schelvispekel
Schelvispekel, is dat een drankje?! Meer dan 120 jaar wordt Schelvispekel gemaakt en verkocht door H. van Toor Jz. distilleerderij in Vlaardingen. Het geheime recept van deze drank wordt zorgvuldig bewaard door de Master distilleerder en eigenaar Leo Fontijne.
Ingezonden
Het aloude recept stamt uit 1600 toen de Vlaardingse vissers in hun kombuis op hun kotters van brandewijn met kruiden en specerijen hun drankje maakten en dronken. Een krachtige kruidenbitter bestand tegen koud weer en ziekten. Aan wal kregen rond 1900 bewoners van Vlaardingen ook de smaak te pakken en wilden graag dit drankje kopen. Welke naam ga je het geven? Vlaardingse kruidenbitter, Vissersbitter of Schipperbitter? In de volksmond was de naam “Schelvispekel” bedacht, de vissers visten op Schelvis in de winter en als ze weer aan wal kwamen en de vrouwen vroegen wat ze beneden het dek deden zeiden de mannen: “we leggen de schelvis in de pekel”.
Van Toor
De Schelvispekel werd al snel bekend in de regio en later in de kuststreken. In eerste instantie zat de drank in een 5L stenen kruik of kwamen klanten bij Van Toor zelf tappen. Van Toor had haar eigen slijterijen, tapperij, café ’s en fabriek. Nog steeds vindt de productie op dezelfde manier plaats. In stenen kruiken trekt 2 maanden de kruiden en specerijen in de alcohol. Daarna wordt het treksel samen met de brandewijn in de dijkvaten gedaan om vervolgens te worden gefilterd en om op fles te doen.
Hoogtijdagen
Vanaf de jaren ’30 van de vorige eeuw kwam de glazen fles op de markt. Liefhebbers konden bij slijters voortaan flessen kopen. De Schelvispekel zat tot 2000 in een groene literfles. Schelvispekel kreeg na de Tweede Wereldoorlog landelijke bekendheid. Steeds meer slijters gingen het verkopen. In de jaren ’70 werd Schelvispekel in de grote studentensteden een hit. De flessen waren niet aan te slepen. Toen Ad Visser van TopPop, David Bowie verraste met zijn lievelingsdrank, Schelvispekel, was de boot los. Tot de dag van vandaag komen studentenverenigingen uit heel Nederland naar Van Toor om Schelvispekel te proeven. Meer dan 400 slijters verkopen nog steeds deze kruidenbitter.
Eerbied
De kleinere distilleerderijen in Nederland verdwenen of werden overgenomen door grote bedrijven. Oude merken sneuvelden. Naast de Schelvispekel kwamen een groot aantal nieuwe kruidenbitters samengesteld met onnatuurlijke aroma’s. Toch bleef de moeder der kruidenbitters rechtop staan! Iedere gerespecteerde slijter heeft Schelvispekel en bij de liquoristenopleiding wordt Schelvispekel met eerbied behandeld. De kwaliteit van drank in de markt ging steeds meer achteruit. De prijs was bepalend.
Pekeltje
In 2020 brak de corona pandemie uit. De wereld stond op zijn kop. In deze tijd groeide de vraag naar Schelvispekel. Een ware renaissance/wederopstanding van dit ambachtelijk product. Mensen kregen steeds meer behoefte aan natuurlijke producten die kleinschalig worden geproduceerd. In 2021 is een enorme groei en vraag naar Schelvispekel. Het recept Pekeltje heeft hiertoe bijgedragen: Schelvispekel met ginger ale, ijs en een stukje appel. Zelfs is er interesse in Noorwegen en nemen meerdere restaurants en bars Schelvispekel op.
Van Toor
Sinds 2000 heeft Leo Fontijne Van Toor overgenomen. De 4e generatie Van Toor had geen opvolger. Gelukkig heeft Leo in dezelfde panden het bedrijf tot grote hoogte gebracht. De erkenning als vakman is op zijn plaats. Naast Schelvispekel maakt hij allerlei producten. Sinds 2011 is Leo experts in gins. Ondertussen maakt hij 15 verschillende gins met grote namen als Hermit, Torine gin en Van Kleef gin. Hij is verheugd dat er groei zit in zijn producten en dat het ambacht gewaardeerd wordt.
Naast het hofleverancierschap die Van Toor in 2008 heeft gekregen, is de waardering van klanten zeer belangrijk. Ondanks de groei blijft hij ambachtelijk werken, gesteund door zijn compagnon Constantijn Stevens. Bezoekers zijn welkom voor een rondleiding en sinds juli 2020 zijn er verschillende arrangementen mogelijk: rondleiding, proeverij, jeu-de-boules en een heerlijke vis/vleesschotel.
Zo kunnen klanten ook kennismaken met het ambachtelijk bedrijf. In 2023 bestaat Van Toor, 140 jaar. Tijd voor een feest want de stad Vlaardingen bestaat dan 750 jaar. Leo Fontijne zit in zijn lab, een speciale editie te ontwikkelen. Nog even geduld hebben, tot die tijd lekker blijven genieten van een glaasje Schelvispekel.
