Rijswijk vraagt om foto’s van badkamer en slaapkamer voor bepalen WOZ-waarde

Door Debbie van Eijk

De WOZ-waarde is de waarde van een woning. De WOZ-waarde wordt gebruikt om de hoogte van belastingen en heffingen te bepalen, zoals de onroerendezaakbelasting en afvalstoffenheffing. Waterschappen gebruiken de WOZ-waarde voor de watersysteemheffing. Hoe hoger de WOZ-waarde van een woning is, hoe meer belasting je moet betalen. De WOZ-waarde kan stijgen als er veranderingen aan een woning zijn aangebracht. Daarentegen kan een huis ook minder waard worden. Dan betaalt iemand minder belasting. 

Gemiddelde WOZ-waarde

Voor de belastingen gaat de gemeente Rijswijk momenteel uit van de ‘gemiddelde’ WOZ-waarde van een woning, maar vooral voor oudere woningen geldt vaak dat een huis minder waard is geworden dan dat gemiddelde. Bijvoorbeeld door de staat van onderhoud. Juist daarom is de gemeente een proef gestart met het bepalen van de waarde op basis van hoe de woningen er daadwerkelijk bij staan. “Zo betalen mensen niet te veel”, legt een woordvoerder uit. Maar kan het ook de andere kant op werken - dat mensen met sterke verbeteringen aan de woning, juist een hogere WOZ-waarde toegekend krijgen en meer belasting moeten betalen? Ja, is daarop het antwoord. Maar dat is niet de reden om deze proef te starten.

Proef

Ongeveer 200 huiseigenaren in Rijswijk ontvingen in september, bij wijze van proef, een brief van de gemeente Rijswijk. Onderwerp: ‘Opvraag informatie bepaling WOZ-waarde’. Voor de waardepaling van hun huis, heeft de gemeente een vragenlijst opgesteld. Hierin wordt gevraagd naar de plaatsing van onderdelen in en aan huis - zoals een keuken, vloer, kozijnen, cv en zonnepanelen - en andere verbouwingen. Het gaat om verbouwingen in de afgelopen 25 jaar. 

Maak de foto’s zoveel mogelijk van de gehele ruimte voor een duidelijk totaalbeeld

In de brief wordt ook gevraagd naar foto’s van ruimtes in huis. Het gaat om foto’s van de woonkamer, keuken, badkamer, hoofdslaapkamer, toiletten en eventuele gebreken, zoals scheuren, vochtplekken en houtrot. “Maak de foto’s zoveel mogelijk van de gehele ruimte voor een duidelijk totaalbeeld”, is het verzoek. Onderaan de brief wijst de gemeente erop dat zij dit mag vragen: “De gemeente heeft de bevoegdheid inlichtingen te vragen aan bijvoorbeeld de eigenaar of gebruiker van een woning. De eigenaar of gebruiker heeft dan de plicht (op grond van artikel 47 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen) de gevraagde informatie, als die van belang is voor de taxatie, te verstrekken.” 

Foto ter illustratie. - Pixabay

Corona

Het opvragen van foto’s van de binnenkant van koopwoningen gebeurt al langer in Rijswijk. Sinds corona is dit een beetje de standaardprocedure geworden. Een woordvoerder van de gemeente legt uit waarom: door een fysiek bezoek te vervangen door foto’s, wordt het risico op een coronabesmetting uitgesloten. Een andere reden is dat het goedkoper is dan naar ieder adres een taxateur sturen. 

Inbreuk privacy

Maar wringt het opvragen en bewaren van foto’s van de binnenkant van huizen niet met de privacywet AVG? De gemeente waarborgt in de verstuurde brief dat zij de plicht heeft zich aan die wet te houden. “Om deze reden zullen uw gegevens slechts gebruikt worden door en voor bepaling van WOZ-waarden en zullen na 10 jaar worden verwijderd.” Toch ervaren sommige woningeigenaren de vraag naar de foto’s als inbreuk op hun privacy. Een van hen nam contact op met Groot Rijswijk. “Ik heb aangegeven bij de gemeente dat dit mij een brug te ver is.” Hij schakelde zijn rechtsbijstandsverzekering in, die hem vertelde dat hij gewoon moet meewerken met de gemeente. Maar de man - wiens naam en adres bij de redactie bekend zijn - ziet dit niet zitten. 

Niet eerlijk

Hij is een van de 200 benaderde woningeigenaren die hun huis al tientallen jaren in bezit hebben. In die tijd heeft hij diverse onderdelen aan de woning veranderd. Zo heeft hij een uitbouw gecreëerd en een nieuwe keuken geplaatst. Hij vindt het niet eerlijk dat hij, op basis daarvan, meer belasting zou moeten betalen. “Huurders hoeven dat ook niet,” zegt hij. Buiten dat: de binnenkant van zijn woning is privéterrein, vinden hij, zijn vrouw en enkele buren die hetzelfde verzoek kregen van de gemeente. 

Verkeerde handen?

De bewoners voelen zich er niet prettig bij foto’s van hun privé-omgeving op te sturen naar een overheidsinstantie. Van het idee dat de foto’s daar door meerdere onbekende personen kunnen worden bekeken, slapen ze toch minder lekker. Wat als de foto’s in verkeerde handen vallen - bijvoorbeeld criminelen, die op een andere manier interesse hebben in de waardevolle ‘onderdelen’ in huis? Op de vraag wie er toegang hebben tot het archief waarin de foto’s opgeslagen worden, antwoordt de gemeente: “Conform de Archiefwet worden de foto’s zeven jaar bewaard op onze interne beveiligde omgeving waar alleen medewerkers belast met de uitvoering van de wet WOZ toegang hebben.”

Weigeren mag

Mogen woningeigenaren ook weigeren foto’s van hun binnenruimtes in te sturen naar de gemeente? Ja, luidt daarop het antwoord. “In zo’n geval zullen wij met de bewoner/eigenaar een afspraak maken voor een bezoek ter plaatse”, aldus de gemeente Rijswijk. In de brief wordt deze mogelijkheid nergens genoemd. 

Meer begrip

Een paar weken na de brief is de ergernis bij de verontwaardigde woningeigenaar wat afgenomen. “Nu ik nadenk over wat er allemaal moet gebeuren als je een hypotheek aanvraagt om de waarde van het pand te bepalen, krijg ik er meer begrip voor,” bindt hij in. “Maar de gemeente had deze brief beter moeten voorbereiden, dan was ook de commotie minder geweest.” Volgens de gemeente had ze de betreffende bewoners al eerder inlichtingenformulieren toegestuurd. 

Op grotere schaal

Het opvragen van informatie voor het bepalen van de precieze WOZ-waarde van een woning die al langere tijd niet verkocht is, is nieuw in Rijswijk. Als de proef met 200 woningen een succes blijkt, zal de gemeente dit waarschijnlijk op grotere schaal gaan doen.