Kunstenaar mag uitgaan van volwaardige terugplaatsing Bert en Brigit

Nieuws
De ontwerper heeft deze schets aan de gemeente gepresenteerd. Bert en Brigit zijn in een nieuwe context gesitueerd op zuilen van 2,40 meter hoog. Voor het metselwerk stelt hij gerecyclede bakstenen voor.
De ontwerper heeft deze schets aan de gemeente gepresenteerd. Bert en Brigit zijn in een nieuwe context gesitueerd op zuilen van 2,40 meter hoog. Voor het metselwerk stelt hij gerecyclede bakstenen voor. (Foto: Arjen Lancel)

Arjen Lancel had goede verwachtingen dat zijn beelden van Bert en Brigit zouden terugkeren op een prominente plek op de Koemarkt. De gemeente Schiedam had al in 2016 en later in 2021 aangekondigd dat hij mocht meedenken over de reconstructie van de Koemarkt, zodat er ruimte uitgespaard kon worden om de twee beelden van stier Bert en koe Brigit in hun onderlinge spanning ten opzichte van elkaar terug te plaatsen.

Door Kor Kegel

Maar zoals dat bij de gemeente Schiedam wel meer gaat, toezeggingen worden vergeten. Ambtenaren stromen door naar andere functies en opvolgers weten nergens van. In een recent gesprek viel het Arjen Lancel op dat zijn gesprekspartners de voorgeschiedenis van Bert en Brigit niet kenden en ook van de afspraken omtrent terugplaatsing niet op de hoogte waren.

Gehecht

Nu is de kunstenaar de enige niet, die waarde hecht aan de terugkeer van Bert en Brigit. In de jaren dat ze er stonden, zijn veel Schiedammers zelfs aan B & B gehecht geraakt. Arjen Lancel hoort dat er in de binnenstad bewoners zijn die er zelfs actie voor willen voeren. Daar is hij van onder de indruk: “De beelden zijn klaarblijkelijk bij Schiedam en zijn burgers gaan horen.”

D66-raadslid John van Sliedregt is al jaren groot voorstander van terugkeer. Hij was in 2014 nog maar net gemeenteraadslid en pleitte daar al voor.

Historische plek

Drie jaar geleden leek er schot in de zaak te zijn. John van Sliedregt vond het niet zo’n probleem als Bert en Brigit zouden terugkeren op het stukje Koemarkt nabij de Lange Haven, want tenslotte is dat de historische plek waar vroeger de koehandel plaatsvond. Het is niet het verkeersplein waar de koeien verkocht werden. Mensen die denken dat dat wel zo is, weten niet dat de afrol bij de kop van de Hoogstraat naar de Lange Haven ook Koemarkt heet.

Arjen Lancel vindt die plek bespreekbaar, maar het moet niet zo zijn dat Bert en Brigit als willekeurig tuinmeubilair op plekjes komen die bij de reconstructie ‘overschieten’.

‘Bert en Brigit zijn ontworpen voor de opening van de Nieuwe Passage’

Hij wil dat het duo goed gepositioneerd ten opzichte van elkaar komt te staan, zoals bij de onthulling in 1998 door cultuurwethouder Luub Hafkamp.

Bert stond zo dat hij Brigit nadrukkelijk aankeek, terwijl Brigit schuchter het publiek aanstaarde. Die psychologische factor valt weg als Bert ‘gedraaid’ of op te grote afstand van Brigit wordt teruggezet.

Bert en Brigit zijn in 1997 ontworpen, speciaal ter gelegenheid van de opening van de Nieuwe Passage. De Amsterdamse kunstenaar Arjen Lancel ontwierp het beeldenduo speciaal voor de Koemarkt. Het verbaasde hem dat de parkeergarage onder de Koemarkt vol stond met heilige koeien, terwijl erboven niets herinnerde aan de koemarkt die er ooit was en waaraan het plein zijn naam te danken heeft.

Het resultaat was voor Schiedam nog om een andere reden bijzonder. De bronzen sculpturen Bert en Brigit vormden het eerste kunstwerk in de openbare ruimte, waarbij verleden en heden van de stad met elkaar verbonden raakten.

Arjen Lancel kreeg de indruk dat de ambtenaren met wie hij contact had, verantwoordelijk voor cultuur en ruimtelijke ordening, niet de noodzaak voelden om een positieve bijdrage te leveren om de koppen weer een bijzonder platform op het plein te geven.

Bij de reconstructie van de Koemarkt zou er nauwelijks geld beschikbaar zijn om de twee beelden op bijzondere en volwaardige sokkels te zetten in die exclusieve relatie tot elkaar. De beelden staan nu in een wei in Kethel, sinds ze van de Koemarkt moesten verdwijnen in verband met de herinrichting. De schepper van Bert en Brigit kreeg zelfs in dat laatste gesprek de opmerking mee dat ze maar in die wei moeten blijven. Koeien horen toch in de wei?

Het laat zich raden dat de kunstenaar na die honende opmerking gramstorig de stad Schiedam verliet.