Mijmeren in het Sterkenhuis

Cultuur
Een kozak uit 1799
Een kozak uit 1799 (Foto: Collectie Noord-Hollands archief Haarlem)

BERGEN - Kozakken uit De Krim en Oost-Oekraïne. Die zaten in het leger, het Russische leger dat samen met de Britten de Fransen kan verdrijven. We schrijven 1799, 19 september. Ze waren met duizenden net aangekomen, die nacht in Helder, nu Den Helder, en kwamen om 07.30 aan in Bergen om samen met de Britten de Fransen te verslaan.

door: Ed Bausch

Geboortekruisje van een Oekraïense kozak in het licht

Wat in eerste instantie leek te lukken. Ze waren moe van de lange dag en gingen zich te buiten aan de drank van de Fransen in het pand aan de Ruïnelaan, nu een B&B, daarvoor het automuseum. Het ging de Russen, de kozakken, daarna niet goed. Ze werden al snel verslagen, in de duinen. Onder meer aan het einde van de Russenweg liggen er velen begraven. Door de jaren heen werd er natuurlijk het nodige gevonden van hen. J

Cavalerist

John Grooteman, een van de schrijvers van het succesvolle boek over de slag bij Bergen, raakte bij een lezing in de Schoorlse Blinkerd aan de praat met iemand die iets bijzonders toonde: een geboortekruisje van een kozak. Dat is nu een, anoniem in bruikleen gegeven sieraad in een van de vitrines van museum Sterkenhuis, als onderdeel van de tentoonstelling over de gebeurtenissen rond 1799. John: “Zeer waarschijnlijk is het zilveren kruisje van een cavalerist, een soldaat te paard. Die hadden ouders met wat meer geld dan die van voetvolk. Die droegen meestal een kleiner en bronzen geboortekruisje om de nek.” De tekst is in het oud-Cyrillische schrift en is een deel van psalm 68 uit het Oude Testament: ‘Dat God zal verrijzen en zijn vijanden worden verstrooid en dat zij die hem haten mogen vluchten voor zijn aangezicht.’ Tsja. De tentoonstelling en nog veel meer is nog tot en met 29 oktober te zien in het museum, een prachtige plek om wat te mijmeren, ook in deze roerige tijden, waarin de kozakken, de Oekraïners van nu, weer moeten vechten. Nu voor het eigen hachje in eigen land. En nu staan we wel aan hun kant…

Kijk ook op museumhetsterkenhuis.nl.

Het geboortekruisje met de hand van John Grooteman