Verborgen schatten (3): Van Melle
HAARLEM - Wat als het nachtkastje van je oma eens kon praten? En welk geheim schuilt er achter die ene zilveren ring? In deze rubriek licht de Snuffelmug, Haarlems meest veelzijdige kringloopwarenhuis, een aantal exclusieve producten uit de winkel uit. Met (soms meer dan) bijzondere achtergrondverhalen. Deze keer: Van Melle, toen en nu.
Omstreeks 1900 startte Izaak van Melle een klein fabriekje voor het produceren van suikerwerk in Breskens, schuin tegenover de bakkerij van zijn vader. In 1932 kopen de broers Machiel en Pierre van Melle de rechten op voor het produceren van de zachte vruchtenkaramel - nu bekend als Fruittella.
In de loop der jaren komen daar heel wat merken bij. Ondertussen heet het bedrijf Perfetti Van Melle en heeft het drie wereldwijde merken zoals Mentos, Chupa Chups (van de lolly’s) en ongeveer vijftien regionale merken zoals Klene drop, Smint en Look-O-Look. Samen goed voor een netto-omzet van 240,6 miljoen euro.
Blik als verpakking
Voedselverpakking in blik zoals we dat nu kennen, geven we geen ‘blik waardig’. Dat was vroeger wel anders. Na de ontdekking van de sterilisatietechniek kwam het verpakken van voedsel in blik goed op gang. De producenten kreeg steeds meer in de gaten dat het ontwerp een grote rol speelde in het succes van het artikel. De intrede van de zelfbedieningswinkels vanaf 1948 speelde hier een grote rol in. Er was namelijk geen winkelier meer aanwezig die advies gaf. De artikelen moesten zichzelf gaan verkopen.
Het onderscheiden als merk van de concurrentie werd erg belangrijk. Nederlandse fabrieksdirecteuren maakte daarvoor gebruik van diverse illustratoren als J.C. Braakensiek (1858-1940), Johann van Caspel (1870-1928) en Johan Briedé (1885-1980). Maar hun persoonlijke voorkeur bleef tot ver in de twintigste eeuw een grote rol spelen.
Een natuurliefhebber
Zo was directeur Izaak van Melle van de Zeeuwse zoetwarenfabriek meer een natuurliefhebber dan een kunstkenner en hij zorgde er daarom voor dat tot in de jaren dertig zijn blikken door fabrikant Bekkers uitbundig met vogels, bloemen en vruchten werden versierd. Waarvan akte.
Anno 2021 is aandacht voor de vormgeving - samen met marketing, branding, merkenbekendheid - niet meer weg te denken. Alleen conserven zoals bruine bonen en mais kopen we in de supermarkt in blik. En als we langs de schappen lopen dan is het voornamelijk plastic dat we zien. Wereldwijd wordt meer dan 133 miljoen ton plastic geproduceerd alleen voor verpakkingen.
Misschien een goed idee om de prachtig vormgegeven blikken van vroeger een tweede leven te geven? Minder plastic, meer hergebruik.
Dit blik is te koop in het filiaal van de Snuffelmug in Heemstede voor 4 euro, waar meer exemplaren te vinden zijn.
Bron: Wikipedia, Perfetti Van Melle, Designhistory.nl, Verpakkingsmanangement.nl, Plasticsoepfoundation.org
