Raad kiest voor flexibel wooncentrum, asielzoekerscentrum blijft nog even
Vier opties waren er dinsdagavond tijdens de raadsvergadering voor het Rijswijks asielzoekerscentrum (azc). In alle gevallen zouden ze iets doen met het imago van de stad. Per 31 mei sluiten: hard, maar wel consequent. ‘Gewoon’ openhouden: het andere uiterste. Uiteindelijk koos de raad voor een gulden middenweg.
Per 31 mei 2022 moest het azc sluiten, zo luidde de afspraak van een halfjaar geleden. Het COA moest ervoor zorgen dat de bewoners tegen die tijd weg waren. De wil om het azc toch open te houden bleef in de maanden na het raadsbesluit echter nog flakkerend in leven. Dit doel gaf zelfs de doorslag voor het ontstaan van een nieuwe politieke partij in Rijswijk: ChristenUnie. En toen viel Rusland Oekraïne binnen: een nieuwe vluchtelingencrisis, na de Afghaanse in 2021, was een feit. Reden genoeg voor GroenLinks, ChristenUnie, PvdA en PG&R om de discussie weer aan te zwengelen met een nieuwe motie voor openhouden, en het aanvragen van een spoeddebat op 19 april.
Anticlimax 19 april
Dit spoeddebat kende een anticlimax. Tijdens het debat bleek er niet genoeg steun te zijn: met mogelijk 22 stemmen tegen had de motie weinig kans. Ook was er nog veel onduidelijk over een mogelijke alternatieve bestemming van het azc-terrein aan de Lange Kleiweg. Daarom werd het besluit uitgesteld tot dinsdag 10 mei.
Toekomstscenario’s
Welke toekomstscenario’s waren er mogelijk voor het azc-terrein? Op 2 mei kwam het college met vier opties, die varieerden van keihard sluiten per 31 mei tot openhouden. 10 mei werd al snel duidelijk welke optie de meest realistische was.
Vier opties
De mogelijkheden voor het azc waren - vrij vertaald - volgens het college ten eerste: het contract laten eindigen per 31 mei en het terrein leeg laten opleveren door het COA. De ca. 420 bewoners zouden over minder dan drie weken dan weg moeten zijn: andere woonruimte voor hen vinden was een zorg van het COA.
Per direct of een halfjaar later
Het COA zou vervolgens tot 30 november de tijd hebben om het terrein leeg te halen. Grote kanttekening hierbij was wat er dan met het azc-terrein zou moeten gebeuren van november 2022 tot april 2025. Nieuwe woonunits zouden te duur zijn. Een tweede mogelijkheid was per direct een centrum voor flexibel wonen realiseren om andere groepen in Rijswijk die grote behoefte hadden aan een (tijdelijke) woonruimte te huisvesten, zoals mensen in een scheiding, statushouders, Oekraïense vluchtelingen en daklozen. Volgens de derde optie zou er ook zo’n flexibel wooncentrum worden gerealiseerd, maar dan pas eind 2022. De vierde optie tot slot was waar de motie van GroenLinks, PvdA, ChristenUnie en PG&R op mikte: een verlenging van het contract met het COA tot ingebruikname van het terrein door Rijkswaterstaat per april 2025.
Enige realistische optie
De derde optie was de enige realistische, volgens de meeste raadsleden - en volgens de Rijswijkse woningcorporaties, waarvan directeur Rob van den Broeke (Rijswijk Wonen) aan het begin van de raadsvergadering ten tonele verscheen. Wij.Rijswijk pleitte met een motie nog voor optie twee, maar die zou Rijswijk naar schatting enorm veel kosten (980.000 euro, dus bijna een miljoen euro per jaar), geld dat de gemeente niet heeft, zo benadrukte ook Gijs van Malsen (PvdA).
Een behoorlijk bestuur komt zijn afspraken na
Marc Weterings (Rijswijks-Belang) en Ed Braam (Beter voor Rijswijk) waren fel tegen de derde optie, die praktisch neerkomt op - weer - een verlenging van een halfjaar. “Uiterlijk 31 mei 2022 was de afspraak. Een behoorlijk bestuur komt zijn afspraken na”, aldus Weterings. Braam wees er nog eens op hoe onbetrouwbaar het COA is.
Groot verschil vorige verlengingen
De motie voor openhouden van het azc werd, zoals al verwacht werd, afgewezen door de raad. De partijen die deze motie hadden ingediend (PvdA, GroenLinks, PG&R en ChristenUnie) sloten zich vervolgens aan bij de motie van D66, VVD en CDA om voor de derde optie van het college te gaan. Daarmee was er een meerderheid vóór. Door het azc nog even open te houden mogen de huidige bewoners er blijven tot november 2022 en heeft het college meer tijd om de realisatie van het beoogde flexibele wooncentrum uit te werken. Dit concrete plan is het grote verschil met de vorige verlengingen: in samenwerking met woningcorporaties en volgens de planning ook met gemeentes uit de regio - verantwoordelijk wethouder Armand van de Laar noemde het ‘Alkmaars model’, waarbij de gemeente tegen betaling statushouders uit andere gemeenten zou huisvesten -, gaat de gemeente dit uitwerken.
Nog even geduld
Met dit besluit schuift Rijswijk de wens voor een imago van ‘behoorlijk bestuur’ opzij, en kiest ze voor de optie die volgens de experts voor iedereen het meest gunstig uitpakt. Voor de tegenstanders van het azc en de andere spoedzoekers in Rijswijk betekent het: nog even geduld.
