Groenmarkten in Rijswijk: hoe kun je eenvoudig een bijensoort redden?
Natuur staat onder druk. Door onder meer verstedelijking krijgen dieren, planten en insecten steeds minder de ruimte, waardoor soorten dreigen te verdwijnen; vooral in Zuid-Holland. Daar wees Zuid-Hollands Landschap onlangs op. Met verschillende initiatieven proberen ook mensen in Rijswijk zich tegen die trend te keren. Op zaterdag 28 mei waren er twee groenmarkten tegelijk.
In de ochtend van zaterdag 28 mei fietsen drie jonge vrouwen weg bij volkstuincomplex De Schoffel. Bloemrijke planten steken uit hun volle fietstassen. Twee banners op het toegangshek aan de Lange Kleiweg laten er geen twijfel over bestaan: hier is een groenmarkt vandaag, van 10.30 tot 15.30. De andere groenmarkt vindt gelijktijdig plaats bij Museum Rijswijk.
Banner bij toegangshek volkstuincomplex De Schoffel.
Rijswijkse honing
Op de groenmarkt bij De Schoffel is er - naast planten - ook verse honing te koop, geproduceerd door de 1 miljoen bijen van Gerda van Gelderen, die ooit de eerste vrouwelijke imker in de regio was. “Alleen mannen waren toen imker. Ze verklaarden me voor gek toen ik dit wilde gaan doen”, herinnert Gerda zich.
Gerda van Gelderen was eind jaren ‘70 de eerste vrouwelijke imker van de regio. Ze verkoopt Rijswijkse honing van haar eigen bijen.
Ze verklaarden me voor gek toen ik dit ging doen
In haar kraampje staan potten honing in meerdere grootten uitgestald. Op enkele ervan prijkt het etiket ‘Rijswijkse honing’; deze soort is wat lichter van kleur en daarmee wat minder vol van smaak dan de donkere. Er is ook makkelijk smeerbare honing te koop.
Gerda’s 1 miljoen bijen wonen in dertig kasten; in de zomer werkt ze met dubbele kasten. Ze kweekt koninginnen. Omdat ze haar bijen kweekt op zachtaardigheid, kan ze de honingraten zonder beschermende kap uit de kasten halen. “Het is een hobby,” legt ze uit, “ik wil niet gestoken worden.” Van de bijenwas maakt ze ook kaarsen. Haar man is honingkeurmeester en leraar Bijenteelt, dus met hem deelt ze haar passie. Gerda’s Honingwinkeltje aan de Willem van Rijswijckstraat 28 is elke donderdag geopend van 13.00 tot 19.00.
Andere kraampjes
Op deze groenmarkt staan ook nog enkele andere kraampjes, met planten en mooie handgemaakte producten. Kinderen mogen iets knutselen. Binnen is er snoep en ander eten, zoals broodjes. Voor de liefhebber staat er een pot ambachtelijke honing smeerklaar met een mes erin.
Samenwerking museum
In Oud-Rijswijk is er niet alleen een groenmarkt, maar ook een Groencafé. Het is een samenwerking met Museum Rijswijk, legt Wendy Bakker van Stichting Steenbreek uit. Deze groenmarkt vindt dan ook plaats op het plein voor het museum. “Natuur en kunst hebben hetzelfde effect op mensen”, aldus Wendy. “Wetenschapsjournalist Mark Mieras heeft veel over dat effect geschreven. Net als kunst en cultuur, drukt natuur ook op sociale knoppen in je hersenen. Als je in een park met veel groen loopt, ben je vriendelijker naar anderen toe dan in een stenen gebied. Dat is wetenschappelijk bewezen.”
Aad en Wendy achter hun kraampje met inheemse plantensoorten, die goed zijn voor de biodiversiteit.
Veel groen om je heen maakt je vriendelijker
Niet alleen om die reden zet Wendy zich in voor het vergroenen van tuinen, als een van de trekkers van het NK Tegelwippen; ook het verlies van biodiversiteit baart haar zorgen. “Van steen kunnen insecten en dieren niet leven. Daardoor neemt de biodiversiteit wel af. Daarom is het zo belangrijk dat mensen stenen uit hun tuin halen en daar planten voor terugzetten. Het liefst ook inheemse planten.” Dinsdag 31 mei is er een speciale lezing bij Groenrijk ‘t Haantje over inheemse planten in je tuin.
Vlieg laat ‘t zien
Op de Groenmarkt waar Wendy samen met Aad achter een kraampje staat, is de sfeer goed. Kinderen worden geschminkt en kunnen stickers winnen met leerzame spelletjes. Tijdens een uitleg over het verschil tussen een versteende tuin en een tuin met veel planten - “Beestjes vinden het fijner in een groene tuin” -, landt er heel toevallig een vlieg op het groene miniatuurtuintje.
Inheemse planten
Er is veel informatie te vinden over hoe je kunt bijdragen aan de strijd tegen verstening, en vóór het groen. Met planten die hier van oorsprong thuis horen, dus. “Deze planten zijn van Stichting Mens en Tuin,” laat Wendy zien, “een zorgkwekerij op de grens tussen Rijswijk en Den Haag, voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zij kweken daar biologisch planten; ook veel inheemse soorten.”
Door deze plant te poten in je tuin of op je balkon, kun je de Knautia-bij redden, die met uitsterven wordt bedreigd.
Een van die inheemse soorten is de beemdkroon, de ‘Knautia arvensis’. Deze plantensoort neemt de laatste jaren sterk af in aantal. Het verdwijnen van deze plant vormt een bedreiging voor de Knautia-bij, een bijensoort die alleen uit deze plant voeding haalt. Wie deze bij wil helpen, doet er dus goed aan een paar beemdkronen op het balkon of in de tuin te poten.
Deze bijensoort kan alleen uit deze plant voeding halen
Jannie Marck van Platform Groen heeft deze dag grotendeels georganiseerd. Zij verwacht een goede opkomst bij het Groencafé. Haar drie kleinkinderen zijn er vandaag ook: Luca, Cathy en Soleil staan voor het terrein en bieden zonnebloemen aan aan voorbijgangers. De zonnebloemen zijn gekweekt door Oekraïense vluchtelingen op het Kindertuinencomplex. Voorbijgangers mogen ze gratis meenemen, of iets doneren. Zo wordt niet alleen de natuur, maar ook de mens vandaag geholpen.
