Projectleidster Marianne Zeedijk vol optimisme over doorvaarbaar Dijk en Waard

“Het kanaal Alkmaar-Omval-Kolhorn was ooit de scheidslijn tussen Heerhugowaard en Langedijk. Dat verandert nu de twee gemeentes gefuseerd zijn, het kanaal zal verbindend zijn!” De woorden van Senior Projectleidster Marianne Zeedijk klinken overtuigend en beloven dat de twee gemeentes echt een mooi, samenhangend geheel gaan vormen.

Stichting Langedijk Waterrijk

Hoe zat het ook alweer. Stichting Langedijk Waterrijk werd opgericht op 10 januari 1995, nadat er door een aantal mensen een alternatieve protestactie werd gehouden onder de naam Koolsail, in mei 1995. Doel van Koolsail was om bestuurders en bewoners bewust te maken van het cultureel en varend erfgoed. Het resultaat was een warm onthaal en enthousiasme bij een groot deel van de bevolking. Langedijk Waterrijk ontwikkelde ook een plan om de door verkaveling afgesloten vaarwegen te ontsluiten. Door studenten wordt in scripties en afstudeerprojecten, gesteund en gevoed door SLW bestuurders, het masterplan doorvaarbaarheid gecreëerd. Alle knelpunten worden geanalyseerd en voorzien van mogelijke oplossingen. Een omvangrijk plan dat met open armen door de bewoners en politiek wordt ontvangen.

In 2006 schenkt verzekeringsmaatschappij NH 1816 een brug in de ‘Lepelaar’. Het eerste grote obstakel, een duikerdam wordt vervangen door een mooie brug. Hierdoor wordt een prachtige vaarroute ontsloten en kan men vanaf de sluis varen, via de Achterburggracht naar de Noorderplas. Bewoners aan die vaarroute knappen hun tuin aan het water op en kopen een bootje, de achterkant van hun huis wordt de voorkant.

Het masterplan valt in goede aarde, burgemeester en wethouders, anoniem gesteund door de raad, besluiten het masterplan als ijkpunt te gebruiken bij verdere ontwikkelingen. Het komt erop neer dat elke stap die gezet zal worden, richting de uitvoering van het masterplan zal zijn. Feitelijk is het masterplan van 2006 overgenomen door de gemeente Langedijk en is Langedijk Waterrijk adviseur.

De situatie nu

Uiteraard waren er ook genoeg kritische geluiden te horen over de plannen die er waren. Gelukkig was er ruimte voor inspraak en werd er geluisterd naar de wensen, waarbij balans met de natuur en de leefbaarheid in de dorpen voorop staat en massatoerisme wordt vermeden. Dijk en Waard moet geen Giethoorn 2.0 worden.

Het masterplan Doorvaarbaar Langedijk is opgegaan in het programma Langedijk ontwikkelt met water (LOMW) en bevat 25 projecten, waaronder het herstel van de verbinding Achterburggracht Noord-Scharwoude met de Machinesloot in Zuid-Scharwoude. Ook de herinrichting van het Havengebied in Broek op Langedijk en het herstel van de noordelijke vaarroute rondom Sint Pancras naar de Oostdijksloot, een toekomstbestendig landschapsreservaat Oosterdel, de vernieuwing van Museum BroekerVeiling en het OV-knooppunt Heerhugowaard (waar verschillende vervoers -en stedelijke activiteiten plaatsvinden) zijn onderdeel van het programma geworden. Belangrijk is niet alleen het creëren van een recreatieve (vaar)routes maar ook verbetering van de oevers en de waterkwaliteit.

Foto: Martijn Verkade

Ambities van LOMW

Marianne Zeedijk over de ambities van LOMW: “Belangrijk is het vinden van de juiste balans in kwaliteit van het water, ons historisch verleden, veiligheid en leefplezier. Door meerdere verbindingen te maken tussen de wateren ontstaat een recreatief aantrekkelijk geheel dat zeker ten goede van Dijk en Waard zal komen. Dagjesmensen zullen hier met genoegen komen. We kunnen regionale fiets-, wandel- en vaarnetwerken aan elkaar verbinden en inwoners of bezoekers een beter aanbod geven. Recreatie is belangrijk, ook voor de economie. Denk eens aan de terrasjes langs het water, strandjes, verhuur van fluisterbootjes, enzovoort. We werken zo ook aan het toekomstbestendig maken van Museum BroekerVeiling en het landschapsreservaat Oosterdel. Een goede balans tussen mens, milieu en economie is belangrijk.”

Kanaalpark Dijk en Waard

Zeedijk vervolgt: “In het gebied rondom het kanaal Alkmaar-Omval-Kolhorn komen plannen, ideeën en ontwikkelingen samen. Hierbij moet je denken aan het Stationsgebied, de Westpoort (het open veld naast bedrijventerrein Beveland en woonwijk Westpoort, dat een aantal jaar geleden in aanmerking kwam als plek voor een nieuw ziekenhuis maar door financiële redenen niet doorging, red.), het Stadshart, Museum de BroekerVeiling, het Haven- en Oosterdelgebied. Verbindend aan elkaar en door zijn eigen identiteit bepalend voor de gemeente Dijk en Waard. Half april 2022 konden bewoners kennis nemen van de conceptvisie van het plan ‘Gebiedsvisie Grenzeloos Dijk en Waard’ (‘Kanaalpark’). Een uniek plan dat het zojuist genoemde gebied grenzeloos aaneen smeedt. De visie is een overkoepelend ruimtelijk plan waarin thema’s als recreatie, natuurontwikkeling, cultuurhistorie en economie zijn verwerkt. Het Kanaalpark is een bijzonder gebied met een rijke historie. De gemeente wil dat het gebied in de toekomst veel te bieden heeft voor wie rust zoekt of juist gezelligheid wil. Goede verbindingen tussen verschillende plekken, sferen en woongebieden vergroten de bereikbaarheid. De visie gaat over ontwikkelingen en projecten die pakweg de komende 20 jaar gaan spelen. De vaststelling van de visie is geen eindpunt, maar juist het begin van nieuwe initiatieven, met en voor inwoners!”

Foto: Martijn Verkade

Financiën

Het klinkt allemaal fantastisch, Marianne, maar gaat dat bij elkaar niet een lieve duit kosten? Denk aan de raadsvergadering juni 2020 waarin de fractievoorzitter van GroenLinks, toch zeker een milieupartij, Soledad van Eijk, vragen stelde over de doorvaarbaarheidsplannen van het toenmalige college, met te verwachten investeringskosten van ca. 14,7 miljoen euro plus uitvoeringskosten van jaarlijks € 50.000. Soledad zei toen: “Wij hebben geen bakken met geld!” Marianne antwoordt dat in de plannen een begroting per project opgenomen is, waarbij alle investeringen aan de raad ter besluitvorming wordt voorgelegd. College en raad bepalen de financiële kaders voor die projecten voor de periode 2020-2025. “De enorm gestegen bouwkosten spelen natuurlijk een belangrijke rol in onze plannen, dus zijn we extra kritisch op wat wel en wat niet kan. Per gebied, van Sint Pancras tot Noord- en Zuid Scharwoude is een analyse gemaakt, maar tevens voor de plannen in zijn geheel. Hierin zijn de economische en maatschappelijke baten en lasten in beeld gebracht. In de opbrengsten zitten termen verwerkt als bestedingen, belevingswaarde, leef- en cultuurhistorische waarde. Voor de buitenstaander wellicht wat vage woorden, maar o zo belangrijk om ons doel; het creëren van een aantrekkelijk woon- en leefgebied, te bereiken. Ook het nieuwe gemeentebestuur staat achter de plannen. Ik heb er het volste vertrouwen in!” Soledad van Eijk blijft sceptisch: “Ik vind het nog steeds erg veel geld voor een project waar niet iedereen in Dijk en Waard bij gebaat is."

Landschapsreservaat Oosterdel

Er is heel wat gebeurd sinds het jaar 2000 toen de stichting Langedijk Waterrijk bij de gemeente Langedijk met een schetsje binnen stapte om voormalige vaarwegen opnieuw te verbinden. “Sinds november afgelopen jaar is er ook overleg tussen verschillende organisaties om voor het Oosterdelgebied een toekomstbestendig plan te maken, waarbij wonen, natuur- en cultuurhistorie een goede balans krijgen. Staatsbosbeheer, Museum BroekerVeiling, Stichting Veldzorg, het Hoogheemraadschap en de gemeente willen de handen ineen slaan om volgend jaar met een goed doordacht plan te komen. Wij willen een gezonde, leefbare leefomgeving voor mens, plant en dier met het behoud van het landelijke karakter en de historische achtergrond. Ik geef toe dat dat erg ambitieus klinkt maar samen doen we het. Ik ben erg blij daar deel van uit te mogen maken.”

De plannen worden nu nog vastgesteld tot 2025 maar duidelijk is wel dat het heel wat langer zal duren tot echt alles verwezenlijkt is. In de tweede week van november wordt de eerste schroefpaal voor de verbinding Machinesloot-Achterburggracht geplaatst. Dat zal voor de omwonenden gevierd worden met een hapje en een drankje. Het Nieuwsblad Dijk en Waard zal de ontwikkelingen de komende jaren zeker blijven volgen.