Kunsthandelaar Martin Hakkaart doet voor de tweede keer spectaculaire ontdekking: ‘Ik dacht verrek joh, dit is Rijswijk’

Door Debbie van Eijk

Aan het Julialaantje in Rijswijk stond ooit een boerderij. In de 19e eeuw werd die omgebouwd tot een blok kleine arbeiderswoningen, die op hun beurt in 1959 weer werden afgebroken. Eén huis bleef nog een paar jaar staan: het huis op nummer 6 en 6a, ook wel bekend als Het Woninkje. Tot ook dit huis ten prooi viel aan de saneringsdrift van bouwburgemeester Archibald Th. Bogaardt. De sloopkogel deed haar werk in 1966. Vóór die tijd was Het Woninkje al vereeuwigd op het schilderij dat Martin nu in handen heeft.

Het huizenblok aan het Julialaantje, gebouwd in de 19e eeuw, gesloopt in 1955. - Gemeentearchief Rijswijk

Bewoners

Wie woonden er in het huizenblok aan het Julialaantje? Dat staat opgetekend in het boek ‘Rijswijk rond twee eeuwwisselingen. Een wereld van verschil’ (Gemeentearchief Rijswijk, 2001). Op nummer 8 woonde weduwe A. van Zwol. Haar buurman op nummer 10 was R. Kloos, een geboren Brabander. Naast hem woonden naaister P. de Koning en landarbeider J.M. van der Jagt op nummer 12. Groenteventer M. van Meeteren was hun buurman op nummer 14. Op het volgende adres, nummer 16, woonde weduwe M.M. van der Burg-de Bruijn. A.C. van Gaalen en zijn zoon Janus sloten het rijtje af op nummer 18. In Het Woninkje, nummer 6 en 6A, woonde de familie P. van der Peet. Alle woningen waren in 1896 gebouwd. Tip van Martin: voor liefhebbers van dit soort feiten over Rijswijkers in het verleden, is het gemeentearchief een feestje.

Geoefend oog

Op de plek waar de huizen stonden, bevinden zich tegenwoordig een speeltuin en grasveld. Op de locatie van Het Woninkje staat het scoutinggebouw van The Jaguars. Het vergt een geoefend oog om in het ontdekte schilderij een Rijswijks tafereel te herkennen. 

Je ziet het, dat is je kennis

De mensen van de veiling wisten dan ook niet wat voor huis het moest voorstellen, maar bij Martin rees onmiddellijk een vermoeden. “Je ziet het, dat is je kennis,” licht de kunsthandelaar toe, die al van jongs af aan een passie heeft voor het verzamelen van kunst. Dat hij in korte tijd twee keer tegen een voorstelling uit Rijswijk aanloopt, is trouwens niet eerder voorgekomen. 

De plek waar de huizen stonden in oktober 2022. - Debbie van Eijk

Bijzonder goede kleuren

Het schilderij dateert van eind jaren 1950: niet lang voor de sloop in 1966, dus. Het is gemaakt door Herman Bogman, die, geboren in 1890, dus bijna 70 jaar oud moet zijn geweest toen hij de impressionistische verfstreken op het linnen zette met zijn kwast. De Haagse schilder stond bekend om het bijzonder goede kleurgebruik in zijn stillevens, portretten en stadsgezichten. Dat geldt zeker ook voor het schilderij van Het Woninkje: de zon lijkt van het doek te schijnen. 

Haagse schilder

Bogman was een leerling van zijn vader geweest en had gestudeerd aan de Akademie van Beeldende Kunst in Den Haag. De eveneens uitgesproken Haagse schilder Willem de Zwart was een bekend leermeester van hem. Als volleerd schilder gaf Bogman later zelf les. Hij was een geboren en getogen Hagenaar, die veel inspiratie haalde uit de straten van zijn geboortestad - en kennelijk ook uit het stukje Rijswijk net over de grens bij Den Haag. Bogman overleed op 18 oktober 1975 en is de kunstgeschiedenis ingegaan als een van de meest vooraanstaande aquarellisten van zijn tijd. 

Het schilderij is inmiddels verkocht.