Anonieme Alcoholisten in Westland: ‘Van tuinders tot pakketbezorgers’
Het is DryJanuary: deze maand zeggen meer dan 15 duizend Nederlanders ‘nee’ tegen alcohol. Deelnemers aan de wekelijkse Anonieme Alcoholisten-bijeenkomsten (AA) in Honselersdijk, georganiseerd door Stichting Werkgroep Westland, zeggen dat iedere dag weer opnieuw. Een van hen is Arie (achternaam bij de redactie bekend). Hij is inmiddels zes jaar ‘droog’ en weet uit ervaring: “De eerste stap is het belangrijkst.”
Door Debbie van Eijk
Elke maandagavond schuiven er tegen de twintig deelnemers aan bij de U-vormige tafel in Wijkcentrum de Hunselaer. “Ze vechten stuk voor stuk tegen hun verslaving.” Sommigen van hen zijn al jaren gestopt, zijn ‘droog’, zoals Arie het noemt; anderen zijn juist nog maar net begonnen met stoppen. “We hebben iemand van 82, die is inmiddels 43 jaar droog,” vertelt Arie. “Maar maandag kwam er ook iemand van 23 binnen. Dat is wel een uitzondering, overigens.”
Maandag kwam er ook iemand van 23 binnen
Wat doet iemand die al 43 jaar van zijn alcoholverslaving af is nog op de bijeenkomsten? “Hij komt om anderen te ondersteunen. Dat geldt voor iedereen die al meerdere jaren droog is.” Ook zegt het iets over de sfeer van de bijeenkomsten, die worden omschreven als “een warm bad”: “Het is gezellig. Er wordt koffie en thee gedronken en er worden koekjes meegebracht.”
Opbeurend
Dat strookt niet met het beeld dat velen van AA-bijeenkomsten hebben, merkt Arie vaak. “Vooraf halen mensen zich rare dingen in hun hoofd over de aanwezigen. Dat het mensen zouden zijn die onder een brug slapen, bijvoorbeeld. Maar dat klopt niet. Als je één keer geweest bent, worden al die vooroordelen onderuit gemaaid. Het is echt anders en je ontmoet gewone mensen, zoals jij en ik.”
Het is niet zoals je in films ziet: ‘Ik ben Piet en ik ben een alcoholist’
De bijeenkomsten worden geleid door een voorzitter. Elke bijeenkomst begint met een soort kringgesprek, tegen de wijzers van de klok in. “Het is niet zoals je in films ziet: ‘Ik ben Piet en ik ben een alcoholist’”, vertelt Arie. Wel wordt altijd een standaardvraag gesteld: “Hoe was jouw week?” Daarop vertellen mensen meestal kort dat ze een prima week hebben gehad, zonder alcohol. Behalve als iemand voor het eerst komt: diegene krijgt wat langer het woord, om zijn of haar verhaal te doen en zichzelf voor te stellen. “Meestal zeggen ze wel wie ze zijn, of ze werken, en of ze getrouwd zijn en kinderen hebben. Zo kennen we een beetje elkaars situatie.”
Doelgroep
Voor wie de AA in de kern bedoeld is: mensen die van hun alcoholprobleem af willen komen, maar dat voor hun gevoel niet alleen kunnen. AA helpt hen. Deze wereldwijde organisatie kent zijn oorsprong in de jaren van vóór de Tweede Wereldoorlog en werkt aan de hand van twaalf stappen; een soort handleiding voor de stoppende alcoholist. “De eerste stap is het belangrijkst, want de eerste periode is het moeilijkst. Je hebt dan die drankzucht nog, daar moet je vanaf. Daar moet je tegen vechten,” legt Arie uit.
Je kunt naar links gaan - en naar de kloten -, of naar rechts en geholpen worden
Iedereen aan de lange tafel in De Hunselaer kent de gevolgen van die drankzucht. “Je komt op een punt in je leven bij een T-splitsing en dan kan je twee dingen doen: links, doorgaan met drinken - en naar de kloten gaan, door je baan, je rijbewijs, gezin, alle mensen om je heen te verliezen - of naar rechts. Dan wil je helemaal stoppen met drinken en daarbij geholpen worden.”
Erover praten is voor veel stoppende alcoholisten al een enorme bron van kracht. Arie: “Je praat met ervaringsdeskundigen en merkt dat je niet alleen staat.”
Arie is al jaren actief bij de AA-bijeenkomsten van Stichting Werkgroep Westland en kent zodoende veel verhalen. Er zitten ook mensen tussen die afhaken en ‘verdwijnen’. “Dan hoor je van anderen: ‘Ik heb hem gezien, hij zat weer op dat bankje met een fles bier.’”
Huisartsen
Uit onderzoek blijkt, vertelt Arie, dat mensen die vrijkomen uit een afkickkliniek slechts in 10% van de gevallen alcoholvrij blijven. Vanuit zo’n kliniek wordt dan ook altijd geadviseerd om naar een groep als AA te gaan, omdat dat de kans op terugval vermindert. Huisartsen zouden dat óók vaker moeten adviseren, vindt hij: “We merken dat de ondersteuning van huisartsen minimaal is. Vaak kunnen huisartsen ook niet zoveel met alcoholisme. Hooguit doorsturen naar een kliniek, maar dat zijn tijdelijke behandelingen. Of naar een psycholoog. Terwijl de ervaringsdeskundigen bij óns zitten.”
Als mensen één jaar gestopt zijn, krijgen ze een penning. Dat is een belangrijke mijlpaal
In Honselersdijk komen voormalige alcoholisten uit Westland en omstreken bij elkaar. Het zijn zowel mannen als vrouwen. “Op het ogenblik hebben we heel veel eerstejaars, die nog maar net begonnen zijn met stoppen.” Als mensen één jaar gestopt zijn, krijgen ze een penning. Dat is een belangrijke mijlpaal: “Als je één keer een penning hebt, heb je bewezen dat je een jaar lang zonder alcohol kan.” Vervolgens krijgen ze er een bij elk lustrum: vijf jaar, tien jaar, enzovoorts. De hierboven genoemde meneer van 82 heeft een penning van veertig jaar.
Gebrek
Leraar, accountant, tuinder, elektricien, pakketbezorger, enzovoorts. Noem het maar op
Zo worden de anonieme alcoholisten van slachtoffer een helper - een soort buddy, aangezien ze andere alcoholisten kunnen inspireren en steunen. Een van de belangrijkste inzichten die Arie in al die jaren heeft opgedaan, is: “Dat je moet onderkennen dat alcoholisme een ziekte is, wat betekent dat je een gebrek hebt. Bij iemand met een houten poot is een gebrek duidelijk. Maar bij ons is het gebrek onzichtbaar; ons remmetje is kapot. Als wij gaan drinken worden het er 1, 2, 6, 16.” Dit ‘gebrek’ komt voor in alle lagen van de bevolking en lijkt mede genetisch bepaald. Bij alle typen mensen, benadrukt hij: “Leraar, accountant, tuinder, elektricien, pakketbezorger, enzovoorts. Noem het maar op.”
Zuipschuit
In het Westland is er wel een soort biercultuur, bevestigt Arie desgevraagd. “Sommige van die gasten van 18 op een zuipschuit, komen een paar jaar later bij ons langs.” De meeste Anonieme Alcoholisten zijn boven de dertig of nog een stuk ouder.
Wie eenmaal over de drempel heen is en het ‘warme bad’ in de Hunselaer heeft ervaren, doet er goed aan om elke week te komen, zeker in het begin - “Daar hamert onze voorzitter altijd op,” vertelt Arie. En: “Vertel het onmiddellijk aan je hele familie en je bekenden. Je hoeft je er niet voor te schamen, dat je bij de AA bent. Het betekent dat je er wat aan probeert te doen. Bovendien kunnen mensen je dan helpen: ze roepen niet meer ‘Biertje?’ als je op een feestje komt, maar: ‘Colaatje?’”
Deelnemen
Wie ook wil deelnemen aan de AA-bijeenkomsten op maandagavond in de ruimte van Vitis Welzijn in Honselersdijk, wordt gevraagd vooraf even te bellen naar 06-24564223 of 06-20749748. Meer informatie over de AA is te vinden op www.aa-nederland.nl.
