IJsco, ijsco!
Het is van alle tijden. In de lente bloeit de ijsverkoop op. Op deze foto uit 1925 uit de collectie Piet Mooij poseert ijscoman David de Groot met drie heren voor de fotograaf. Ze houden zich doodstil, vanwege de sluitertijd van het fototoestel.
De Groot woonde toen vijf jaar in Bergen en was net als zijn vrouw Betje volledig ingeburgerd. Zo richtte David in 1921 succesvol het Bergens Mannenkoor op. De enkeling die hem in hetzelfde jaar voor ‘vuile Jood’ uitschold, moest zich bij de Alkmaarse rechtbank verantwoorden. ‘s Winters verkocht De Groot ‘koek en zopie’ bij de bevroren vijvers van Het Hof. Ook door zijn handelsactiviteiten werd hij een vertrouwd gezicht in Bergen en omstreken. De kinderen De Groot, Aron, Kaatje, Anna en Marianna Elisabeth, groeiden hier veilig op. Wie kon toen bedenken dat vrijwel het hele gezin achttien jaar later in Auschwitz en Mauthausen koelbloedig door Duitse en Oostenrijkse beulen vermoord zou worden? Vermoord om dezelfde reden waarom die dorpsgenoot in 1921 David uitschold: antisemitisme. Alleen dochter Kaatje overleefde de oorlog.
Behalve de familie De Groot trof de Jodenvervolging in Bergen ook de families Elion, Reif, Trijtel, Santcroos, Weijand en het kunstenaarsechtpaar Schwarz en Berg. De namen van achttien vermoorde familieleden staan op de herdenkingssteen op de Algemene Begraafplaats in Bergen. Sinds 2020 liggen voor hun huizen messing herdenkingsplaatjes, Stolpersteine, een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. In de webwinkel van de Historische Vereniging Bergen en de boekhandels van Bergen kunt u ‘Stilstaan bij de Jodenvervolging in Bergen (NH): Wandelroute en Levensverhalen’ (2021) bestellen (€ 5,95). Deze wandelroute voert u langs de Stolpersteine en andere herinneringsplaatsen aan de Jodenvervolging in Bergen. Voor de jeugd is er de andere uitgave van de HVB: ‘Omdat zij Joods waren…’ (2020, € 9,95).
Idzard van Manen, mei 2021
